Landen zijn in de toekomst voor wat betreft de hoogte van het te betalen bedrag gebonden aan een maximum. Dat moet zijn afgestemd op de constructiekosten van de weg en komt globaal uit op de huidige Duitse en Franse tarieven van circa 15 eurocent per kilometer.

In de bergen is een toeslag toegestaan tot 25 procent, maar het extra geld dient wel bestemd te zijn voor het aanleggen van nieuwe wegen, tunnels en spoorlijnen. Veelgebruikers kunnen een korting krijgen van 13 procent.

De laatste jaren was een wildgroei aan heffingen ontstaan. Zo trad in januari in Duitsland voor trucks de zogeheten Maut in werking. Sommige nationale regelingen pakken erg gunstig uit voor de eigen inwoners. Volgens minister Peijs maken de nu beoogde Europese voorschriften een einde aan „de willekeur en de discriminerende onderdelen.”

Nederland houdt voorlopig vast aan het eurovignet. Vrachtauto’s zijn een vaste prijs verschuldigd, ongeacht de afstand die zij rijden. Wel overweegt de bewindsvrouw de dagkaart iets duurder te maken, om in de pas te blijven lopen met bijvoorbeeld Duitsland. Op aandringen van Nederland zal er geen sprake zijn van een toeslag voor stedelijke gebieden in Europa.

De Europese Commissie had halverwege 2003 al een voorstel gepresenteerd, maar de verkeersministers slaagden er lange tijd niet in daarover een besluit te nemen. Een van de knelpunten was de besteding van de opbrengst. Afgesproken is nu dat de regeringen de financiële middelen naar eigen inzicht kunnen gebruiken. Peijs had liever de verplichting gezien om die te investeren in verbetering van de infrastructuur. Het akkoord moet nog worden goedgekeurd door het Europees Parlement.

Brancheorganisatie Transport en Logistiek Nederland (TLN) is teleurgesteld over het resultaat. „We vinden het principieel onjuist dat de tolopbrengst niet gekoppeld is aan nieuwe investeringen”, zegt een woordvoerster. Dat er een maximum komt voor het tolbedrag vindt de organisatie van wegvervoerders „op zich wel positief.”

Volgens verladersorganisatie EVO is het risico levensgroot dat lidstaten de heffing beschouwen „als een snelle methode om de staatskas te spekken.” Daarnaast hikt EVO ertegen aan dat alleen vrachtverkeer een kilometerheffing moet betalen. Terwijl ook het personenverkeer het wegennet gebruikt, krijgt slechts één groep de rekening gepresenteerd, aldus de verladers.