Het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vrezen dat de huidige impasse rond de regels voor schone lucht leidt tot „onwerkbare situaties". De Europese milieunormen maken aanleg van wegen en groei van bedrijven moeilijk tot onmogelijk. Dat zal voor een „schadepost voor de economie" zorgen. „Wij stellen voor de economische ontwikkelingen te bevorderen door op korte termijn maatregelen te nemen", schreven de twee organisaties woensdag.

Provincies en gemeenten betogen dat een belangrijk deel van de luchtvervuiling met fijnstof te wijten is aan oorzaken waar zij zelf geen invloed op hebben: verkeer op de snelwegen en vervuilende industrie buiten Nederland. Het Rijk moet daarom samen met de Europese Commissie naar een oplossing zoeken.

Die oplossing is in de eerste plaats meer geld reserveren voor maatregelen dan de 32 miljoen die het kabinet nu wil investeren. Daarnaast willen IPO en VNG dat Den Haag de „relatief eenvoudige" vervuilers op korte termijn aanpakt. Niet alleen de vrachtwagens en nieuwe personenwagens, maar alle voertuigen op diesel moeten bijvoorbeeld verplicht een roetfilter krijgen.

De speelruimte voor staatssecretaris Van Geel van Milieu om de luchtproblemen aan te pakken, wordt steeds kleiner. De bewindsman had maatregelen willen treffen via een zogenoemde ministeriële regeling. Daar ziet hij op advies van de Raad van State van af, zo liet hij woensdag in een brief aan de Tweede Kamer weten.

De beoogde maatregelen van het kabinet als belastingvoordeeltjes voor diesels met roetfilter en de sloopsubsidie voor oude auto’s blijven overeind. Van Geel wil deze op een andere manier alsnog invoeren. Daarnaast wil hij met Brussel overleggen over verschillende normen voor verschillende gebieden.