De Duitse kerkvorst kondigde woensdag in zijn eerste preek aan dat hij tijdens zijn pausschap „onophoudelijk" wil werken aan het herstel van de „volledige en zichtbare eenheid van alle christenen." Benedictus maakte zijn voornemen bekend tijdens zijn eerste mis als paus in de Sixtijnse Kapel in het Vaticaan.

De nieuwe paus verklaarde „alles te doen wat in mijn macht is om de fundamentele zaak van de oecumene te bevorderen." Hij zei ook toegewijd te zijn aan een „open en eerlijke dialoog" met de volgelingen van andere religies.

Aan het begin van het conclaaf dat hem koos, onderstreepte hij nog dat alle afwijkingen van de traditionele kerkelijke leer vergissingen of misleidingen zijn. Waarnemers menen dat zijn uiterst conservatieve uitspraken hem de stem hebben verzekerd van alle behoudende kardinalen.

Met zijn jongste uitlatingen lijkt de paus tegemoet te komen aan oproepen van andere geestelijk leiders. De patriarch van de Russisch–Orthodoxe Kerk, Aleksej II, maande in zijn felicitatie aan Benedictus XVI tot een dialoog tussen de twee kerken. De relaties tussen de Russisch–Orthodoxe Kerk en het Vaticaan waren onder paus Johannes Paulus II moeizaam. Aleksej beschuldigde Rome er herhaaldelijk van zieltjes te winnen onder de orthodoxe gelovigen.

Secretaris–generaal Samuel Kobia van de Wereldraad van Kerken zei te hopen dat de RK–Kerk zich onder Benedictus XVI opnieuw bindt aan de „oecumenische openheid" die het Tweede Vaticaans Concilie (1962–1965) kenmerkte. De RK–Kerk is geen lid van de Wereldraad, maar werkt wel nauw samen met het verband van orthodoxe, anglicaanse en protestantse kerken.

Het Tweede Concilie, een vergadering van bisschoppen, moest de kerk aanpassen aan de moderne tijd en voerde onder meer de volkstaal in de liturgie in. De nieuwe paus was destijds als adviseur bij het concilie betrokken. Benedictus zei „in de voetstappen" van de vorige paus Johannes Paulus II verder te willen gaan, en te willen handelen in de geest van het Tweede Concilie.

De formele inhuldiging van paus Benedictus XVI zondag wordt bijgewoond door onder anderen de Duitse president Köhler, bondskanselier Schröder en de Franse premier Raffarin. De autoriteiten in Rome verwachten zeker een half miljoen mensen op het Sint Pietersplein om de zogeheten intronisatie mee te maken. Net als eerder na het overlijden en tijdens de uitvaart van paus Johannes Paulus II gelden er strenge veiligheidsmaatregelen, zoals een vliegverbod boven de stad.