Het is voor het eerst dat in Spanje iemand is veroordeeld voor mensenrechtenschendingen die in een ander land zijn begaan. Tegen de oud-officier, de 58-jarige Adolfo Scilingo, was vorige maand 9138 jaar gevangenisstraf geëist.

De aanklagers waren in deze zaak particulieren die de zaak aanhangig hadden gemaakt bij het speciale gerechtshof, de ”audiencia nacional”. In principe kunnen rechtbanken geen zaken behandelen die niet onder hun jurisdictie vallen, zoals strafbare feiten gepleegd in een ander land door buitenlanders. Voor Scilingo gold dit principe niet.

De Spaanse procureur-generaal gaf vorig jaar opdracht dat Spaanse gerechtshoven wel zaken moeten aanpakken indien het om misdaden tegen de mensheid gaat. Een belangrijke beweegreden voor de berechting van Argentijnen was verder dat naar schatting zeker 200 mensen die enkel of ook de Spaanse nationaliteit bezaten, zijn verdwenen in het Argentinië van de generaals.

De rechters van het nationaal gerechtshof achtten bewezen dat hij tussen 1976 en 1983, toen in Argentinië een militaire dictatuur heerste, dertig tegenstanders van het regime uit vliegtuigen in zee gooide. Hij kreeg hiervoor dertig keer 21 jaar gevangenisstraf opgelegd. Daarbij kreeg hij vijf jaar gevangenisstraf voor foltering en vijf jaar voor illegale gevangenhouding. Scilingo waren 403 feiten ten laste gelegd, waaronder genocide, moord, het toebrengen van lichamelijk letsel en terrorisme.

Scilingo kwam in 1997 vrijwillig naar Spanje om te worden gehoord door onderzoeksrechter Baltasar Garzon, die wreedheden onderzoekt die zijn begaan door de vroegere militaire regimes van Argentinië en Chili. Toen hij bekende tegenstanders van de junta uit vliegtuigen te hebben gegooid liet Garzon hem arresteren. Tijdens zijn proces trok hij zijn bekentenis in en zei hij te hebben bekend om een onderzoek naar de vuile oorlog uit te lokken.

Volgens de officiële cijfers zijn tussen 1976 en 1983 in Argentinië ongeveer 13.000 mensen vermoord of verdwenen. Mensenrechtenorganisaties denken dat het in werkelijkheid om ongeveer 30.000 mensen gaat.

Spanje kent geen levenslange gevangenisstraf. De maximale straf is veertig jaar. Om verdachten toch voor de rest van hun leven in de gevangenis te kunnen laten verdwijnen worden straffen vaak gestapeld.