UWV verwacht halvering kosten WAO
Het aantal WAO’ers daalt de komende jaren zo sterk dat de kosten over tien jaar bijna gehalveerd zullen zijn. Vorig jaar kostte de WAO de schatkist nog 12 miljard euro. In een decennium zullen de uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid dalen met 5,6 miljard.
Dat heeft voorzitter J. Linthorst van uitkeringsinstantie UWV donderdag voorspeld.
Het aantal mensen met een WAO-uitkering neemt al enige tijd af. Eind vorig jaar telde Nederland 765.000 WAO’ers tegen 785.000 eind 2003. Voor het einde van dit jaar blijft de teller mogelijk onder de 700.000, zegt Linthorst. Een kanttekening daarbij is wel dat de keuringen voor nieuwe gevallen dit jaar tijdelijk stilliggen door een ingrijpende wijziging van de WAO.
Volgens Linthorst zijn de toekomstige besparingen vrijwel uitsluitend het gevolg van al doorgevoerde veranderingen, zoals de langere doorbetaling van zieke werknemers door bedrijven, de strengere keuringen en de invoering van de Wet verbetering poortwachter. Die verplicht zieke werknemers meer hun best te doen om aan de slag te blijven of weer aan het werk te komen. Werkgevers moeten hen daarbij helpen.
De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA), die op 1 januari 2006 de huidige WAO vervangt, zal volgens Linthorst weinig tot niets bijdragen aan de kostendaling. Volgens die wet krijgen alleen volledig arbeidsongeschikten nog een uitkering. Werknemers die voor 35 tot 80 procent zijn afgekeurd, komen in de regeling Werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikte (WGA) en krijgen in principe alleen een loonaanvulling voor het deel dat ze niet kunnen werken.
Volgens Linthorst is de stelselwijziging dus niet nodig om de kosten te verlagen. De WIA legt echter wel grote druk op het UWV. Niet alleen moet de overheidsinstantie haar werkwijze ingrijpend veranderen, ze moet ook concurreren met commerciële verzekeringsmaatschappijen. „Het waarom moet je aan de politiek vragen”, aldus Linthorst.
De UWV-directeur verwacht veel problemen rond de uitvoering van de WIA. Die bestaan volgens hem uit vertraging van de politieke besluitvorming, de nieuwe regels zelf en veranderingen in de inning van de WAO-premies. Een onderdeel uit de WIA zal in ieder geval een jaar vertraging oplopen. Het gaat om de premies voor uitkeringen voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten.
Linthorst stelt dat de vertraging niet aan UWV te wijten is. Hij zegt dat de uitkeringsinstantie een nieuwe wet pas goed kan uitvoeren als de wetstekst vastligt. Op dit moment moeten de Tweede en de Eerste Kamer nog hun goedkeuring geven.
Ook rond de uitvoering van de nieuwe Werkloosheidswet (WW) ziet de UWV-directeur donkere wolken. Hij spreekt van „een ingewikkelde wetswijziging.”
Veranderingen in de WW zullen voor extra aanpassingen in de nieuwe WAO zorgen, zegt vice-voorzitter A. Dümig van UWV. Volgens haar moeten veranderingen in de WW en de WAO op elkaar worden afgestemd. Zo hebben de rechten op een WW-uitkering invloed op de uitkering die gedeeltelijk arbeidsongeschikten krijgen in de nieuwe WAO.