Dit geloof kan volstrekt niet bestaan met de werken samen, dat wil zeggen: indien u verwacht door die werken, welke ook maar, tezamen met het geloof gerechtvaardigd te worden. Want dit zou een hinken op twee gedachten zijn, Baäl aanbidden en hem de hand kussen, wat de grootste zonde is, zoals Job zegt.

Als u dus begint te geloven, leert u tegelijker­tijd erkennen dat al wat in u is u volstrekt schuldig stelt, zondig is en veroordelenswaardig. Overeenkomstig datgene wat ook staat te lezen in Romeinen 3:23: „Allen hebben gezondigd en derven de heerlijkheid Gods” en (10-12): „Niemand is recht­vaardig, ook niet één; er is niemand die goed doet. Allen zijn zij afgeweken, tezamen zijn zij onnut geworden.”

Want als dit nu voor u een bekende zaak is geworden, zult u weten dat u Christus nodig hebt, Die voor u geleden heeft en is opgewekt, opdat u, als u in Hem gelooft, door de kracht van dit geloof een ander mens zou worden, terwijl dan al uw zonden vergeven zijn en u gerechtvaardigd bent door uw vreemde verdiensten, namelijk die van Christus alléén. Daar echter dit geloof slechts in de inwendige mens heer­schappij kan voeren (Romeinen 10:10), „met het hart gelooft men ter gerechtigheid”, en omdat dit geloof alléén de mens rechtvaardigt, is het duidelijk dat de inwendige mens stellig door geen enkel werk kan gerecht­vaardigd worden.

Maarten Luther,
reformator te Wittenberg

(”Over de vrijheid van een christen”, 1520)