Vrijdag- en zaterdagavond zijn de favoriete indrinkavonden, zo blijkt uit onderzoek van de Stichting Alcoholpreventie (STAP). De onderzoekers hebben 51 keten (oude caravans, hokken of zolderruimten) bezocht en 204 jongeren ondervraagd. De bestaansduur van de bezochte keten loopt uiteen van twee tot zestien jaar. De gemiddelde keet bestaat ongeveer vijf jaar. De jongste bezoekers waren 13 jaar, de gemiddelde leeftijd is 18.

Naar schatting zijn er 1500 van dit soort keten, de meesten op particuliere grond, ergens buitenaf. De laatste jaren zijn er veel bijgekomen. Bijna een kwart van de keten is elke avond geopend.

Het alcoholgebruik is „zorgwekkend hoog.” Alcohol is continu en in grote hoeveelheden aanwezig, vooral bier. De jongeren drinken ieder per avond ongeveer twaalf flesjes of vijftien glazen voor een prijs van tussen de 50 eurocent en 1 euro per flesje.

Controleurs van de Drank- en horecawet komen er niet langs. De drank is voor de ’leden’, meest jongens, en verder voor bezoekers buiten de vaste kern. De eventuele winst wordt weer in de keet gestoken.

Leeftijdsgrenzen voor het drankgebruik zijn er niet. Jongeren onder de 16 kunnen zonder probleem meedrinken. Ze kopen hun kratjes meestal in de supermarkt; soms levert de supermarkt of een bierkoerier het bier af bij de keet.

Met de brandveiligheid in de keten is het slecht gesteld. Bijna de helft heeft geen brandblusser of nooduitgang. De ruimten hangen vol met vlaggen en posters en het meubilair is vaak van hout. Op een drinkavond zitten 20 tot 25 jongeren op elkaar gepropt binnen circa 20 vierkante meter.

Na afloop begeven de meeste jongeren zich zonder terughoudendheid in het verkeer, per fiets, brommer of auto. Ze zeggen zelf: „Hier kan dat”, of: „Ik kan heel goed tegen bier.” Op uitgaansavonden ligt het anders en regelen ze meestal wel een bestuurder die niet gedronken heeft. De disco is meestal verder weg dan het eigen huis.

Op het platteland is het al langer gebruikelijk om je in te drinken in een schuur of een oude caravan voorafgaand aan een avondje stappen met dure consumpties. De afgelopen tien jaar zijn er echter veel van dit soort illegale dranklokalen bijgekomen, ten koste van de officiële horeca.

STAP pleit voor onderzoek naar de omvang van het fenomeen, controle op de brandveiligheid en vooral voor het hanteren van de leeftijdsgrens bij de verkoop van alcohol. Ook wil de organisatie weten wie er nu precies verantwoordelijk is. Gemeenten lieten het ’keetdrinken’ tot voor kort vaak op hun beloop. Momenteel bezinnen veel gemeentebesturen zich echter op de aanpak van het probleem.

Een kwart van de keten geeft aan dat omwonenden hebben geklaagd over overlast van de keet. Omdat dit cijfer is gebaseerd op zelfrapportage, zou het werkelijke cijfer hoger kunnen liggen. De keten staan meestal ver buiten de bebouwde kom. De meeste omwonenden hebben liever dat de jongeren onderdak hebben in de keet dan dat ze buiten rondzwerven. Ook de ouders denken er zo over, concluderen de onderzoekers. Volgens hen kan de positieve houding van omwonenden gedeeltelijk worden verklaard door de traditie van dorpsgemeenschappen, die bepaalt dat klagen over buren bij de gemeente niet wordt geaccepteerd.