Koopcentrum NL.C blijft splijtzwam
Is het geplande megakoopcentrum NL.C bij Deil een geschenk voor de regio of een regelrechte ramp? Dat was de vraag waar statenleden van de provincie Gelderland, gemeentebestuurders, ondernemers en inwoners zich woensdag in Enspijk (gemeente Geldermalsen) voor gesteld zagen.
In het overvolle gebouw ”De Rotonde” bleken de tegenstanders licht de overhand te hebben. Dat kwam overeen met het beeld in de Staten. Als er woensdag gekozen had moeten worden, was het Leisure Centrum waarschijnlijk met 38 tegen 37 afgeblazen met de stemmen van VVD en CDA voor. De verdeeldheid leidde tot emotionele discussies, waarbij de principiële verschillen duidelijk werden,
Soms bleek ook eigenbelang mee te spelen. Zoals bij die agrariër die het pretcentrum vlak om de hoek krijgt. „Ik ben er op tegen. Dan kunnen we ons bedrijf wel vergeten.” Waarop gespreksleider Jan Bart Wilschut zich afvroeg wat de man ervan vond als hij een mooie prijs voor zijn grond zou krijgen. „Dan ga ik natuurlijk meteen overstag.”
De mogelijke komst van het Leisure Centrum, dat kopers uit heel Nederland moet trekken, houdt de regio al geruime tijd bezig. Het college van Geldermalsen is een warm voorstander van de komst ervan. De regiogemeenten zijn in meerderheid tegen, terwijl het midden- en kleinbedrijf een enorme terugloop voorspelt van onder meer de modebranche en de stedelijke centra in de regio. Te midden van die verdeeldheid ging de gemeenteraad van Geldermalsen afgelopen najaar akkoord met een CDA-motie waarin werd uitgesproken dat Geldermalsen alleen groen licht geeft aan het NL.C als de regio alsnog akkoord gaat.
Ad Alderliesten, directeur van projectontwikkelaar MAB die het centrum wil gaan bouwen, probeerde woensdagavond de twijfelaars over de streep te halen. Volgens hem is het Leisure centrum een ideaal concept. „Een economische aanjager voor de regio met ’trekkers’ als winkelen, mobiliteit en reizen, huis en tuin en ontspanning.” De cijfers duizelen de toehoorders bijna. Het NL.C vergt een investering van ongeveer 500 miljoen euro. Het koopcentrum moet tussen de 8 en de 12 miljoen bezoekers per jaar trekken, 5000 directe en 2000 indirecte arbeidsplaatsen opleveren. In totaal is er een oppervlakte nodig van 35.000 hectare, waarop alleen al 6000 tot 8000 parkeerplaatsen moeten komen. Wanneer alles volgens plan verloopt, kan het centrum in 2009 klaar zijn.
Om de plannen te realiseren is er een achterland nodig van 34 miljoen mensen: heel Nederland en delen van België en Duitsland. Absolute voorwaarden daarbij zijn aanpassingen aan het openbaar vervoer en een extra afslag voor auto’s. „Het NL.C gaat er komen”, voorspelde Alderliesten. „Daar zijn ontwikkelaars, ondernemers en beleggers van overtuigd.”
Dat gold niet voor HEMA-adviseur en oud-parlementariër Bosman, die een pleidooi tegen het NL.C hield. Volgens hem heeft ons land geen behoefte aan dergelijke centra. „In Oberhausen in Duitsland zijn de gevolgen van de komst van een soortgelijk centrum desastreus voor winkels in de omgeving.” Hij voorspelde voor de nabije omgeving van het centrum een terugloop van 40 procent van klanten en een omzetdaling van 25 procent voor de totale regio. „Staar je niet blind op het aantal arbeidsplaatsen. Elke nieuwe arbeidsplaats gaat ten koste van anderhalve bestaande arbeidsplaats. Het wordt een ramp voor de regio.”
Voorstanders hopen dat de regio qua werkgelegenheid en ontspanning wordt opgestoten in de vaart der volkeren. Daartegenover staat een breed front van bezwaarden dat waarschuwt voor de effecten voor bestaande winkelcentra, de aantasting van de natuur en het landschap en van de principes van de overwegend behoudende regio.
„Maar liefst 50.000 mensen worden straks dagelijks op dit stukje natuur losgelaten”, gruwde Flip van der Straaten, bestuurder van de Vereniging tot behoud van het Lingelandschap. „Dit is een gebied waar de zondagsrust in ere wordt gehouden. We betreuren het als hier de 24-uurseconomie haar intrede doet. Dat is een aanslag op de sociale structuur van de streek”, vond SGP-statenlid ing. N. Zondag. „Het gaat er niet om of het haalbaar is. Het gaat erom of we het willen. En we willen het gewoon niet”, aldus een bewoner. Waarop zelfs projectontwikkelaar Alderliesten twijfel toonde. „De bal ligt bij de regio. Dit centrum komt er. Maar het is de vraag of dat hier gebeurt als er zo veel tegenstand blijft bestaan.”
Op 29 juni beslissen Provinciale Staten of het NL.C in het streekplan wordt opgenomen. Daarmee staat of valt de komst van het centrum.
