Justitie wil tbs’er sneller van straat halen
Minister Donner (Justitie) onderzoekt maatregelen om te voorkomen dat gestoorde tbs’ers in afwachting van hun behandeling vrij rondlopen. Ook bespreekt hij met andere ministeries het plan om instellingen voor geestelijke gezondheidszorg te verplichten tbs’ers op te nemen.
Dat kondigt Donner aan in een brief aan de Tweede Kamer naar aanleiding van een moordzaak in Doetinchem, waarbij vorig jaar een 54–jarige man uit die gemeente op straat werd gedood door een 24–jarige man die tien dagen daarvoor door het gerechtshof was veroordeeld tot tbs met voorwaarden. Justitie kon de dader echter niet direct vastzetten, omdat hij nog in cassatie kon gaan.
De tbs gaat pas in als de straf onherroepelijk is. Donner vindt dat systeem „niet in alle gevallen" bevredigend en bekijkt daarom of een strafrechter tussentijds een dwangmiddel of voorlopige maatregel kan opleggen. Ook komt het volgens de bewindsman „regelmatig" voor dat instellingen tbs’ers weigeren op te nemen. Hij overlegt daarom met de ministeries van Volksgezondheid en Financiën over een opnameplicht voor forensisch–psychiatrische klinieken.
De 24–jarige dader werd in 2003 veroordeeld tot acht maanden celstraf en tbs met dwangverpleging. In hoger beroep maakte het hof daar op 21 oktober acht maanden en tbs met voorwaarden van, ondanks het advies van de reclassering om hem zwaardere dwangverpleging op te leggen. Omdat de man al een tijd in voorlopige hechtenis had gezeten, kwam hij na die uitspraak gelijk vrij.
Donner betreurt het dat de man inmiddels opnieuw wordt verdacht van een ernstig geweldsincident. In de penitentiaire inrichting in Zutphen heeft hij begin dit jaar een medegedetineerde met een tafelmes tien á vijftien keer gestoken. Het slachtoffer verblijft inmiddels weer in redelijk goede conditie in de inrichting.
Vorig jaar heeft de rechter in 76 gevallen tbs met voorwaarden opgelegd, twintig meer dan in het jaar ervoor. Voorwaarden zijn bijvoorbeeld dagbehandeling of opname in een kliniek. Zo had het hof bepaald dat de 24–jarige man zich moest laten opnemen in een kliniek, maar diverse inrichtingen weigerden hem vanwege de ernst van de problematiek en zijn ongemotiveerdheid.
Bij een tbs met voorwaarden schat de rechter het delictgevaar zodanig in dat het verantwoord is om iemand in de samenleving onder toezicht te behandelen. Als een tbs’er met dwangverpleging blijvend delictgevaarlijk is, kan hij op een longstay–afdeling worden geplaatst.