Een nieuwe mogelijkheid daartoe is recent ontstaan door een uitspraak van de Raad van State over de zogeheten 14-1-brieven.

Het kabinet vindt echter dat hiermee sprake is van een oneigenlijk gebruik van de asielprocedures. Op korte termijn worden nieuwe briefschrijvers onder de reguliere procedures gebracht, aldus het kabinet. Dat betekent dat zij leges moeten betalen en een machtiging voorlopig verblijf (MVV) in hun land van herkomst moeten aanvragen. De Tweede Kamer moet hier nog mee instemmen.

De Raad van State bepaalde op 19 november 2004 dat brieven die (uitgeprocedeerde) asielzoekers sinds begin 2003 hadden geschreven aan Justitie, moeten worden gezien als een officiële asielaanvraag. Na een afwijzing kunnen ze beroep aantekenen. De brievenstroom kwam op gang na een opmerking van oud-minister Nawijn op 14 januari 2003 dat hij goed zou kijken naar schrijnende gevallen.

Ministers kunnen een speciale bevoegdheid gebruiken om een verblijfstatus te gunnen wegens schrijnende persoonlijke omstandigheden. Nawijns opvolger Verdonk (Vreemdelingenzaken en Integratie) kreeg tot eind 2004 ongeveer 17.700 brieven binnen. Verdonk beloofde „met haar hart” te kijken.

De meeste verzoeken werden afgewezen. Tot nu toe zijn ongeveer 2350 bezwaarschriften ingediend tegen een afwijzing. Verdonk ziet geen andere mogelijkheid dan om deze bezwaren conform de uitspraak van de raad te laten behandelen.

Het kabinet voorziet een extra belasting voor de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en de rechterlijke macht. Zij moeten de zaken opnieuw gaan behandelen, hoewel er volgens Verdonk vaak slechts sprake is van een herhaling van de eerdere procedures. De bewindsvrouw laat juridisch nog uitzoeken hoe zij op langere termijn deze gang van zaken kan terugdringen. Zij wil daar voor de zomer uit zijn.

VluchtelingenWerk Nederland stoort zich aan de suggestie dat asielzoekers misbruik maken van de asielprocedures. De organisatie liet vrijdag weten die suggestie onjuist en kwetsend te vinden. Zij meent dat veel mensen die al jaren in Nederland zijn, met goede reden een uitgebreide brief hebben gestuurd. „Maar het ministerie wenste niet inhoudelijk op deze aanvragen te reageren en de betrokkenen kregen vaak een standaardafwijzing.” Volgens VluchtelingenWerk mochten 349 mensen alsnog blijven.