Van Ark tot Zoeklicht: alles onder één dak
LANGBROEK - De christelijke boekenwereld floreert als nooit tevoren. Toen de grondlegger van de Christelijke Boekencentrale (CBC) in 1978 startte, waren er 26 uitgevers die aarzelend gebruik gingen maken van de evenknie van het seculiere Centraal Boekhuis. Inmiddels bedient het CBC 382 uitgevers en alle christelijke boekhandels. Komende zomer verkast de firma naar Houten.plattekst rafelen (u20,1,0(Het aantal christelijke en evangelische boekhandels groeit nog steeds. „Zo’n drie per jaar komen er toch nog wel bij”, zegt Jan Arie Ariese (43), CBC-directeur en zoon van de grondlegger. Bovendien verhuisden veel van die boekwinkels de laatste jaren van een B- naar een A-locatie, vertelt hij. Zijn boekencentrale ”’t Gulden Boek BV” is de schakel tussen uitgever en boekhandel.
„We zijn dienstbaar aan het hele christelijke boekenvak. Christelijk, reformatorisch, evangelisch. In het begin toonden vooral de grote uitgevers zich voorzichtig. Wat gaat de CBC doen, wat zou die voor de branche kunnen gaan betekenen? M’n vader heeft veel moeten lobbyen. Moeten sappelen ook voor onze grossiersmarge die nodig is om de diensten tussen uitgever en boekhandel goed te kunnen verrichten. Inmiddels zitten alle uitgevers bij ons, op één na: Opwekking uit Putten.”
Vader H. C. R. Ariese was waterbouwkundige, in dienst van Rijkswaterstaat. In z’n vrije tijd was hij bezig met boeken. „Colporteerde onder andere voor De Banier. Z’n hart lag in het boekenvak.” In 1970 gaf hij z’n overheidsbaan eraan en startte samen met z’n vrouw een christelijke boekhandel in Middelharnis. Acht jaar later richtte het echtpaar de CBC op, in een kelder van 50 vierkante meter. Deze ruimte was vanaf het begin te klein, in 1981 verhuisde ’t Gulden Boek naar het midden van het land: Langbroek. „We wilden landelijk goed bereikbaar zijn.”
Ook dit pand van 1000 vierkante meter, midden in het Utrechtse dorp, is inmiddels allang te krap. De huidige directeur, die het bedrijf in 1995 overnam, zocht en vond een geschikte locatie op een nieuw bedrijventerrein, ”De Meerpaal” in Houten. Eind januari 2005 ging de eerste paal voor een nieuwe CBC de grond in. In augustus moet het pand van 2700 vierkante meter -vloeroppervlakte 4200- klaar zijn. De sterk groeiende bedrijfspoot Ichtus Gifts -christelijke geschenkartikelen, wenskaarten en parafernalia, gestart in 1999- huist dan op een aparte verdieping. Ichtus Gifts vraagt veel aandacht en ruimte. „M’n vader noemde dat liefkozend de vrome frutsels.”
Verlieten in 1981 gemiddeld 860 boeken per dag de CBC, in 2004 gingen er dagelijks 6100 de deur uit. „Jaarlijks groeien we 12 procent, een enkele keer zelfs 18. Nooit was er terugval. De opgaande lijn loopt ook door als de economie minder goed draait, zoals begin jaren tachtig of op dit moment. Dat geldt voor de hele branche. De groei is niet wild, stabiliseert voor de boekhandel soms even. Maar eind vorig jaar zat er door de Nieuwe Bijbelvertaling opeens toch weer slagroom op de taart.”
Bij de CBC werken twintig mensen, bij elkaar dertien fte’s. De samenstelling van het personeel is net zo breed als die van de boekenschat. „Van baptist tot gereformeerde gemeente. Dat geeft in de pauze wel eens pittige discussies, geen enkel bezwaar. We hebben respect voor andermans opvattingen, laten mensen in hun waarde. Al hebben sommige uitgevers of afnemers een andere beleving, dat hindert niet bij het zakendoen. Iedereen vindt het fijn dat er veel kennis onder één dak zit.”
Was het tot voor kort gebruikelijk dat -vooral grote- uitgevers de eerste ”inlading” van nieuwe boeken rechtstreeks aan de boekhandel leverden, op dit moment verandert die werkwijze langzaam. „Ook de eerste drukken gaan steeds vaker via ons, terwijl wij voorheen louter nalevering en opvolgende drukken deden. Vandaar dat we de vele extra ruimte in Houten straks meteen grotendeels kunnen benutten, al proberen we onze voorraad ook daar zo laag mogelijk te houden.”
De CBC-catalogus van 2004 bevat zo’n 40.000 titels plus een kleine 16.000 artikelen. In de magazijnstellingen in Langbroek liggen 250.000 boeken, zo’n dikke 10.000 titels. „De eerste jaren stond alles van A tot Z op auteur, maar dan zocht je je kleurenblind. Nu staat alles op uitgever en alfabet.” Sinds enige tijd voert Ariese een eigen ramsjlijst, die op dit moment al in een grote behoefte voorziet.
Toptijd is bij het CBC het najaar. „De maanden september tot en met december lopen we met elkaar de hele dag te hollen en te draven. Van ’s morgens zeven tot ’s avonds tien zijn we dan in touw, aan ’t eind van de week is iedereen uitgeteld.” De vrije zaterdag is ’heilig’ voor Ariese, behalve natuurlijk in tijden van CLK-beurs of Frankfurter Buchmesse. „CLK is dé ontmoetingsplaats voor de hele christelijke boekenwereld, Frankfurt bezoeken wij vooral vanwege de gifts.”
Ariese geniet van de goedrenderende boekencentrale, maar zegt met nadruk dat de CBC méér is dan louter een zaak. „We zien onszelf toch ook als een bedrijf met een missie. We mogen, bescheiden, meewerken aan de verspreiding van Gods Woord.”