In de vrijgemaakte kerk van Amersfoort-Centrum, De Kandelaar, ging zaterdag de driejaarlijkse generale synode van de GKV van start. Vanaf 8 april zal zij vrijwel wekelijks bijeenkomen, steeds op vrijdag en zaterdag; in principe tot 24 juni. Mocht de synode dan nog niet klaar zijn, dan zal zij na de zomervakantie, op 9 september, verdergaan.

Tot preses van het moderamen (synodebestuur) kozen de 35 stemgerechtigde afgevaardigden, door middel van een vrije stemming, ds. P. Niemeijer uit Den Helder. Hij kreeg -in tweede ronde- negentien stemmen. Assessor werd ds. C. van den Berg uit Amersfoort (twintig stemmen), eerste scriba ouderling A. Joh. Kisjes uit Bunschoten (twintig stemmen, in tweede ronde) en tweede scriba ds. H. Pathuis uit Oldehove (achttien stemmen, in tweede ronde).

De generale synode 2005 werd geopend door ds. H. J. Boiten, als predikant van de samenroepende kerk. Na de Vrijmaking, in 1944, had er twee keer eerder een generale synode in Amersfoort plaats, zei deze. „De eerste keer in 1948. De tweede keer in 1967 - de synode van Amersfoort-West, die een afgevaardigde (ds. B. J. F. Schoep, red.) weigerde in verband met de van zijn hand afkomstige Open Brief.”

Meer dan 25 deputatenrapporten wachten op bespreking, zei ds. Boiten, die van een „uitdagende” synodeagenda sprak. „Wat is er dan zo uitdagend aan? Ik noem een paar zaken. Gaat de Theologische Universiteit Kampen een rijksbijdrage vragen? Of volgt u straks het minderheidsstandpunt? Komt er een nieuwe kerkbijbel, de Nieuwe Bijbelvertaling? En hoe betrouwbaar is die dan?”

Nog iets. „Krijgt de plaatselijke eenheid met christelijke gereformeerde kerken of de Nederlands gereformeerde kerken straks verder gestalte? En de verhouding plaatselijk en landelijk: Er ligt nu een meerderheids- en een minderheidsstandpunt. Hoe maak je de goede keuze?”

Wat betreft het rapport ”Zondag, HEERlijke dag”, zei ds. Boiten: „Zo heerlijk als die dag is, zo bizar is de gedachte dat deze dag aanleiding is geweest tot een breuk in onze kerken. Daar ligt voor u een uitdaging, voor vredesberaad en heling. Er is ook reden tot zelfonderzoek. Wat kan uw vergadering doen om de breuk te helen?”

De Amersfoortse predikant wees verder op de actie Meer van de Geest. „Schuiven we als kerken op in de richting van de charismatische beweging? Kunnen de kerken in synodaal verband tot onderwijs komen?” Hij verwees hier naar het ”Candlestand Statement”, een werkdocument over de Heilige Geest en Zijn werk, dat vanuit De Kandelaar totstandkwam.

Kerkelijk onderwijs bieden deputaten ook op het gebied van huwelijk en echtscheiding, aldus ds. Boiten. „Hun rapport riep echter ook kritiek op. En als het gaat over het rapport van deputaten kerkmuziek: Ontstaat er niet allengs een binnenzee aan nieuwe liederen? Hoe geven we nog prioriteit aan de psalmen?”

En dan hebben we het nog niet gehad over de appèlschriften, zei hij. „Het stond vandaag in de krant: Kampen gaat in appèl.”

Er is onrust en verwarring, constateerde de predikant. „En dan geldt aan de ene kant: In een situatie van crisis moet je je hart warm en je hoofd koel houden. Tegelijk moet je in rapport met de tijd blijven. Maar ook: Niet afwijken van de vaste koers van de confessie. Niet richting stuurboord, en ook niet richting bakboord.”

De predikant riep de afgevaardigden op „de leer en de Heer” niet tegen elkaar uit te spelen. „Tegen de belijdenis is verzet. Velen zeggen: De Bijbel alleen is genoeg. Maar de Bijbel is juist de inhoud van de belijdenis! De belijdenis van de kerk bewaart u ook voor de heerschappij van persoonlijke opvattingen. En maakt het voor de kerken gemakkelijker om de door u genomen besluiten te aanvaarden. Paulus bidt in Filippensen 1 dat uw liefde mag groeien, in helder inzicht en in alle fijngevoeligheid. En in de weg van ootmoedige gehoorzaamheid mogen we Gods zegen verwachten.”

Een lid van het deputaatschap generaal-synodale publicaties, D. Zomer-Harwig, presenteerde het boekje ”Werk in de kerk”. Hierin zijn alle deputatenrapporten beknopt samengevat. De komende weken zullen 48.000 exemplaren naar de 272 plaatselijke kerkenraden worden gezonden. Deze dienen er vervolgens voor te zorgen dat alle gezinnen in hun gemeente een exemplaar krijgen. „We hopen hiermee een breder draagvlak voor de synode en haar besluiten te krijgen in de kerk. We hopen dat dit leidt tot meer meeleven en meedenken.”

Vrijdag bespreekt de synode een uitvoerig communicatieplan, onder de noemer ”De ramen open”. „Gezien het belang van een transparante en consistente wijze van communiceren kan men de berichtgeving naar buiten niet op z’n beloop laten!” schrijven deputaten voorbereiding eerstvolgende synode in hun rapport.

Gedacht wordt onder meer aan het live uitzenden -met of zonder beeld- van de synodevergaderingen via internet (de website www.gkv.nl). Ook het boekje ”Werk in de kerk” maakt deel uit van het communicatieplan.