Ds. Van Duijvenboden en ds. Van Blijderveen: Grote zorgen over de Bijbelkennis van kinderen en jongeren
„Het is onbegrijpelijk dat Bijbelse toerusting in de gereformeerde gezindte niet de hoogste prioriteit heeft”, vindt ds. P. van Duijvenboden. Hij nam afscheid als voorzitter van de Bond van Hervormde Zondagsscholen.
Bij de bond zijn zondagsscholen aangesloten die behoren tot de Protestantse Kerk in Nederland (Gereformeerde Bond) en de Hersteld Hervormde Kerk. Het totaalaantal kinderen op deze zondagsscholen bedraagt ongeveer 7500. Van deze scholen heeft circa twee derde een hervormde signatuur en een derde een hersteld hervormde.
Tijdens de toerustingsdag van de bond, afgelopen zaterdag, nam ds. Van Duijvenboden afscheid als voorzitter. Zijn opvolger is ds. W.J.C. van Blijderveen.
Ds. Van Duijvenboden was lange tijd krijgsmachtpredikant en is verschillende keren uitgezonden geweest, onder andere naar Afghanistan. Momenteel dient hij de hervormde gemeente van Bilthoven . Sinds 2007 was hij bestuurslid van de Zondagsscholenbond, vanaf 2012 voorzitter.
Waarom bent u indertijd bestuurslid geworden van de Zondagsscholenbond?
Ds. Van Duijvenboden: „De kinderleeftijd is heel belangrijk voor de Bijbelse toerusting. Dan zijn kinderen ontvankelijk, hebben ze openheid naar God toe en kun je veel aan hen kwijt. Ik ken nu nog de verhalen die me verteld zijn op zondagsschool. Wat er in die tijd geleerd wordt, blijkt tijdens de puberteit. Als er geen goede Bijbelse basis is gelegd in de jonge jaren van kinderen, kan het later heel moeilijk worden.”
Was er een bijzonder moment in de afgelopen twaalf jaar?
„Een moeilijk besluit was het loslaten van het Bondsbureau in Nijkerk in 2021. Het kantoor was lange tijd in gebruik bij de Hervormde Mannenbond, de Hervormde Vrouwenbond en onze bond. Het fungeerde als thuisbasis voor onze bonden. Dat we geen eigen kantoor hebben is soms lastig, maar het betekent wel dat we veel minder kosten hebben en dat is in deze tijd van belang.
Er is nog een belangrijk moment. Een groot deel van het werk is overgenomen door het Interkerkelijk Kenniscentrum (IKC), een initiatief van onze bond, het Landelijk Contact Jeugdwerk (LCJ) en het Hervormd Jeugdwerk (HJW). Het IKC, dat niet gelieerd is aan een kerkgenootschap, neemt onze bond veel werk uit handen en het maakt de vertaalslag naar digitalisering op een professionele manier. Het betekent een ondersteuning op het gebied van kennis en het helpt onze bond om door te kunnen gaan.”
Gaat het dan niet goed met de Zondagsscholenbond?
„Laat ik met dankbaarheid zeggen dat er ook dit winterseizoen op veel zondagsscholen elke zondag Bijbels onderwijs wordt gegeven. Tegelijk: helaas verliest de bond elk jaar 200 à 250 kinderen. Dat is in de periode dat ik voorzitter was een totaal 2500 à 3000 kinderen, ongeveer een kwart.
„De kinderleeftijd is heel belangrijk voor de Bijbelse toerusting” - Ds. P. van Duijvenboden, oud-voorzitter Bond Hervormde Zondagsscholen
Ik maak me grote zorgen over de Bijbelkennis in de gezindte. Je merkt het op de catechese en op de clubs dat er te weinig Bijbelkennis is bij de jeugd. De zondagsscholen kunnen van betekenis zijn en helpen bij het leggen van een Bijbelse basis. Kerkelijke kinderclubs zijn minder op Bijbelkennisoverdracht ingesteld.”
Wat wilt u uw opvolger meegeven?
„Ik heb twee adviezen voor hem. Het eerste is om alle kerkpolitiek ver weg te houden van de bestuurstafel en het tweede is om altijd het doel in het oog te houden: het geven van Bijbels onderwijs aan de kinderen.”
Opvolger ds. W.J.C. van Blijderveen, predikant van de hersteld hervormde gemeente in Kruiningen, hoort het rustig aan. Hij kent het klappen van de zweep: sinds 2015 maakt hij deel uit van het bestuur van de Zondagsscholenbond.
Hoe bent u in het bestuur gekomen?
Ds. Van Blijderveen: „Ik heb vroeger zelf zondagsschoolwerk gedaan en vind het belangrijk dat de kinderen de Bijbelse geschiedenissen leren. Daarbij hebben ze leiding nodig. Dr. W. Aalders schreef daarover in zijn boek ”In verzet tegen de tijd”. Hij stelde dat voor christenen eenzelfde soort vorming nodig is als voor Joden die naar hun bar mitswa op hun dertiende jaar toeleven. Die lijn is wezenlijk, maar die zijn we helaas kwijt. Veel kinderen in de gezindte hebben weinig kennis van de Bijbelverhalen. Het is erger dan we vaak vermoeden. We zijn trots op ons reformatorisch onderwijs, maar er zijn nogal wat kinderen van reformatorische scholen met weinig Bijbelkennis. Laten we ons niet vergissen. Daarom wil ik hierbij de urgentie van het verwerven van Bijbelkennis onder de aandacht brengen bij kerkenraden en ouders.”
„Veel kinderen hebben weinig kennis van de Bijbelverhalen; het is erger dan we vaak vermoeden” - Ds. W.J.C. van Blijderveen, voorzitter Bond Hervormde Zondagsscholen
Welke taak hebben de zondagsscholen hierin?
„Daar worden de Bijbelverhalen verteld en via de scholen kunnen ouders en kerkenraden bewust gemaakt worden van het belang van parate Bijbelkennis. Toen Richard Wurmbrand in Roemenië in een cel zat, kende hij allerlei Bijbelteksten uit zijn hoofd en kon hij die opzeggen, ook al had hij geen Bijbel. Ik gebruik de digitale media, maar we moeten ook oog hebben voor de kwalijke kanten ervan: dat ze vluchtigheid en ontlezing met zich mee kunnen brengen.”
Wat is uw doel voor de komende jaren als voorzitter van de Zondagsscholenbond?
„We zitten nu in een fase van consolidatie. Het doel is nu vooral gericht op het bewaren van wat we hebben en op het uitbouwen van de goede contacten met het IKC.”
Wat verwacht u voor de toekomst?
„Ik hoop dat het aantal kinderen op de zondagsscholen toeneemt. Maar we moeten niet vergeten dat de zondagsscholen een middel zijn en geen doel. Als dat middel niet meer werkt, moeten we ons gaan bezinnen. Het doel om het Evangelie bij de kinderen te brengen blijft.”