De samenwerking lijkt uit te monden in een ordinaire machtsstrijd. Het venijn begint al met uitspraken van Sara Duterte dat president Marcos aan de drugs zit en zijn vrouw te vaak een champagneglas in haar hand houdt. Sara Duterte zegt dat ze, nu ze geen minister meer is, eindelijk vrijuit kan spreken. Als vicepresident heeft ze een zelfstandige positie. In de regering moet een vicepresident van de president de ruimte krijgen om mede beleid te maken, anders is het alleen maar duimen draaien in de wachtkamer totdat de president iets overkomt.

„Sara Duterte maakt zich met haar vader en broers op voor de senaatsverkiezingen”

Sara Duterte verwijt Marcos dat ze voor de begroting van 2025 te weinig extra geld kreeg om het onderwijs te hervormen, ook al heeft dit ministerie het grootste budget van alle departementen in Manila. Vanuit het Marcoskamp wordt haar kritiek gepareerd met het verweer dat Duterte nauwelijks beleid maakte en een puinhoop maakte van de uitvoering. „Een kapitein verlaat het schip niet als het in zwaar weer zit”, wordt haar in de Manila Times verweten.

Achter het zwartepieten zit een keiharde machtsstrijd. De Dutertes zagen hun populariteit kelderen in de laatste peilingen. Door op te stappen als minister kan Sara Duterte de strijd aangaan met de Marcosclan. De grondlegger daarvan was de beruchte president Ferdinand Marcos sr., die van 1965 tot 1986 op brute wijze het land regeerde en toen moest vluchten. Zijn zoon is als president een stuk milder in zijn beleid en ook milder dan zijn voorganger Rodrigo Duterte (78), die als een houwdegen regeerde van 2016 tot 2022. Hij lanceerde zijn war on drugs, waarbij ten minste 6225 vaak arme mensen uit de sloppenwijken werden geliquideerd door de politie als zogenaamde drugshandelaren, en er zeker 323.000 werden gearresteerd. Het onderzoeksplatform en onlinewebsite Rappler gaan uit van zeker 30.000 doden. Duterte zette alles in om Rappler het zwijgen op te leggen (zie ”De kritische website Rappler kan doorgaan”).

Strafhof

Volgend jaar mei zijn er tussentijdse verkiezingen voor de Senaat. Oud-president Rodrigo Duterte en twee zonen willen zich kandidaat stellen. Sara Duterte lijkt nu al campagne voor haar familie te gaan voeren. Mochten de drie Dutertes gekozen worden, dan kunnen zij de Senaat gaan controleren en wetten van de regering-Marcos blokkeren. Marcos dreigt dan vleugellam te raken.

„De alliantie tussen de twee machtige families heeft maar twee jaar geduurd”

De stap lijkt ook verband te houden met het onderzoek dat het Internationaal Strafhof in Den Haag instelde naar ex-president Duterte, vanwege zijn war on drugs en de slachtoffers die daarbij vielen. De ex-president wordt verdacht van misdaden tegen de menselijkheid. Onder Duterte stapten de Filipijnen in 2018 uit het Strafhof, Marcos overweegt weer toe te treden, hoewel hij eerder liet weten niet mee te werken aan een onderzoek naar Duterte. De oud-president zelf verwacht als senator, en misschien wel voorzitter van de Senaat, aan uitlevering te kunnen ontkomen.

Mochten de Dutertes winnen, dan is dat een goede opmaat naar de presidentsverkiezingen van 2028, waarbij zijn dochter Sara, naar wordt aangenomen, een gooi naar het hoogste ambt zal doen. Het gedoe dat nu is ontstaan, kost president Marcos veel tijd en dat zal ten koste gaan van het klaarstomen van iemand uit zijn clan om het presidentschap over te nemen. Een president in de Filipijnen mag een periode van zes jaar president zijn en kan niet herkozen worden.