Krachtigste magneetsysteem ooit voor kernfusiecentrale ITER klaar
SAINT-PAUL-LES-DURANCE (ANP) - Het grootste en krachtigste elektromagnetische systeem ter wereld is klaar voor montage in de experimentele kernfusiecentrale ITER, die in aanbouw is in Zuid-Frankrijk. Het systeem bestaat uit verschillende onderdelen, waarvan het laatste nu is afgebouwd in de Verenigde Staten. De bouwers van de kernfusiefaciliteit vieren het als een „mijlpaal”.
ITER staat voor International Thermonuclear Experimental Reactor. De reactor wordt door tientallen landen gebouwd om op grote schaal ervaring op te doen met kernfusie. Stroom voor de buitenwereld zal er nooit worden opgewekt. De bedoeling is vooral dat het project een schat aan nieuwe kennis oplevert en commerciële kernfusiecentrales dichterbij brengt. Als dat lukt, beschikt de wereld over een schone energiebron, die werkt op basis van hetzelfde principe als de zon.
Met kernfusie kan meer energie worden opgewekt dan wordt gebruikt om het op te wekken. Andere voordelen zijn dat er geen broeikasgassen bij vrijkomen en veel minder en ongevaarlijker afval dan in ‘traditionele’ kerncentrales, die werken op basis van kernsplijting.
Het magneetsysteem is in theorie sterk genoeg om een vliegdekschip te laten zweven. In combinatie met andere magneten speelt het een cruciale rol in de werking van de centrale. Diverse supermagneten zijn nodig om van waterstofgas plasma te maken en om dat vervolgens op zijn plek te houden, als een soort onzichtbare kooi. Dat kan niet met materialen die het plasma aanraken, want het wordt verhit tot 150 miljoen graden, tien keer warmer dan de kern van de zon.
Over de centrale wordt al gesproken sinds 1985, toen toenmalig Sovjetleider Michail Gorbatsjov het plan om samen aan kernfusie te gaan werken voorstelde aan de Amerikaanse president Ronald Reagan. Meer landen haakten aan en uiteindelijk is de Europese Unie de belangrijkste speler in het project geworden. Ook China, India, Japan en Zuid-Korea werken mee aan het grootste proefproject voor kernfusie ooit.
Dat de samenwerking ondanks grote geopolitieke spanningen is doorgegaan, laat volgens ITER-directeur Pietro Barabaschi zien dat „als de mensheid voor existentiële uitdagingen staat, zoals klimaatverandering en energiezekerheid, we onze nationale verschillen opzij kunnen zetten om aan oplossingen te werken”. Die samenwerking heeft wel al jaren vertraging opgelopen. Pas in 2034 worden nu de eerste testen met plasma voorzien. Daarna gaat het nog jaren duren voordat ITER op volle kracht draait.
