Donkerblauwe bootjes kruisen elkaar op het water in het centrum van Kopenhagen. De zon schijnt en de wind maakt golven op het kanaal. Bezoekers staan deze ochtend in de rij om in een van de elektrische boten van bootverhuurder GoBoat te stappen.

En dat is niet voor niets. Een uurtje varen is hier gratis voor bezoekers die lopend, met de fiets of met het openbaar vervoer naar de aanlegsteiger zijn gekomen.

„We zijn hier met de fiets naartoe gekomen”, vertelt de Ierse Robert Nally. Hij en de Braziliaanse Aline Almeida zijn net terug van hun gratis tocht en zetten twee visnetjes in de emmer op de kant. Met die netjes hebben ze het afgelopen uur afval gevangen in de haven van Kopenhagen.

Dat ging er competitief aan toe. „We hebben twee volle zakken met afval geschept”, zegt Almeida. „Maar de twee boten voor ons pakten het meeste.”

„We zochten naar gratis activiteiten, dus de keuze was snel gemaakt” - Eva (17) uit Duitsland

Bootverhuurder GoBoat is een van de bedrijven die meedoet aan het initiatief CopenPay, waarmee de Deense hoofdstad deze zomer bezoekers aanmoedigt rekening te houden met het milieu.

Dat kan op veel verschillende manieren. Sommige horecagelegenheden en musea bieden toeristen een gratis lunch of drankje als ze met de fiets, te voet of met de metro zijn gekomen. Ook kunnen bezoekers afvalprikken tijdens een hardlooprondje in het park, of in een moestuin werken in ruil voor koffie met een Deense broodje.

De actie van GoBoat slaat goed aan. „Ik denk niet dat we een boot hadden gehuurd als het niet bij dit programma hoorde”, zegt Nally. „Het is cool dat je een handje kunt helpen en dat je daarvoor wordt beloond. Het is een win-winsituatie.”

Klein budget

GoBoat is niet het enige initiatief dat de Kopenhaagse wateren probeert schoon te houden. Iets noordelijker langs het kanaal staan vier Duitse vriendinnen klaar om in twee kajaks te stappen. Van een medewerker van GreenKayak krijgen ze een grote emmer en afvalgrijpers mee om onderweg afval uit het water te vissen. In ruil daarvoor hoeven ze niets te betalen voor hun tochtje.

Voor de vier tieners, die hierover hadden gehoord van hun aardrijkskundeleraar, komt dat goed uit. „We hebben maar een klein budget”, lacht Eva (17), die niet met haar achternaam in de krant wil. „We zochten naar gratis activiteiten, dus de keuze was snel gemaakt.”

Dat de actie ook goed is voor het milieu, vinden de vier mooi meegenomen. En bang voor grote hopen afval zijn ze niet. „We hebben het gisteren opgezocht, en het lijkt hier wel mee te vallen met hoe vies het is. Maar we weten het pas zeker als we op het water zijn.”

De combinatie van afvalrapen en kajakken is populair. In Kopenhagen zijn vrijwel alle kajaks voor deze en volgende week al verhuurd. „Elke dag worden ze gebruikt”, beaamt een medewerker van de verhuur.

Knutselen

Ook binnen kunnen toeristen hun duurzame hart ophalen. In de workshopruimte van het Statens Museum for Kunst hangt een rijtje kwallen van kleurrijk plastic aan een draadje door de ruimte. Stukken van plastic zakken, bubbeltjesplastic en cadeaulinten zijn terug te vinden in de knutselwerken die tentoongespreid worden. Hier kunnen bezoekers hun eigen plastic afval omtoveren tot een knutselkwal.

Aan een van de tafels zit de Deense Bennie een wit met roze kwal in elkaar te knutselen. „Hij is helemaal gek van de oceaan, sinds ze het daarover hebben gehad op de kleuterschool”, zegt zijn moeder, Ellen Elsnab. „Dus we zijn speciaal voor de kwallen hierheen gekomen.”

Dat ze ook haar eigen plastic kon meebrengen, wist ze niet. Gelukkig heeft het museum zelf bakken met gerecycled plastic staan.

De kleine Bennie is niet de enige die daar gebruik van maakt. „Het idee om je eigen plastic mee te brengen is briljant, maar werkt niet zo goed”, glimlacht Birgitte Lund, de medewerker van de workshopruimte. Haar lange witte kunstenaarsjas zit vol kleurige vlekken. „Tot nu toe heeft niemand dat gedaan. Toeristen zijn hier meestal maar een paar dagen en doen toch liever wat anders dan een zak plastic meesjouwen.”