Schokgolf door Midden-Oosten na dood Hamasleider en aanval op Hezbollahkopstuk
De dood van Hamasleider Ismail Haniyeh en de aanslag op de tweede man van Hezbollah zenden een nieuwe schokgolf door het Midden-Oosten, dat dichter dan ooit bij een regionale oorlog is.
Woensdagmorgen rond 2.00 uur kwam Haniyeh om het leven in zijn appartement in de Iraanse hoofdstad Teheran. Ook een van zijn lijfwachten werd gedood. Zowel Hamas als Iran heeft zijn dood bevestigd. Haniyeh was de belangrijkste politieke leider van de Palestijnse terreurbeweging en woonde afwisselend in Qatar en Iran.
Over de precieze toedracht bestaat onduidelijkheid. Volgens Iran werd de woning van Haniyeh door een luchtaanval getroffen. Saudische media meldden dat het complex van de Hamasleider door een precisieraket werd geraakt. Het Iraanse regime wees direct met de beschuldigende vinger naar Israël en sprak van een „verraderlijke zionistische aanval op zijn residentie in Teheran”.
Israël gaf zoals gebruikelijk niet direct commentaar op de berichten. Wel liet de Israëlische minister van Erfgoed, Amichai Eliyahu, al van zich horen. Hij schreef op X dat de dood van Haniyeh „de wereld een beetje beter maakt”.
De dood van Haniyeh kwam enkele uren nadat Israël een aanval op Hezbollahcommandant Fuad Shukr in de Libanese hoofdstad Beiroet had uitgevoerd. Gevechtsvliegtuigen vielen dinsdagavond een gebouw aan waarin Shukr zich zou hebben bevonden. Volgens Israël is Shukr daarbij om het leven gekomen, maar de Libanese terreurbeweging heeft zijn dood nog niet officieel bevestigd.
Shukr was al dertig jaar actief binnen Hezbollah en werd gezien als de tweede man van de terreurbeweging. Hij stond aan het hoofd van de eenheid die verantwoordelijk is voor het arsenaal precisieraketten waarover Hezbollah beschikt. Hij was een van de naaste militair adviseurs van Hezbollahleider Hassan Nasrallah.
De aanslag op Shukr volgde op de raketaanval die Hezbollah zaterdag uitvoerde op de Noord-Israëlische druzenstad Majdal Shams. Daarbij kwamen twaalf tieners om het leven die op een voetbalveld aan het spelen waren. Israël had een harde vergeldingsactie in het vooruitzicht gesteld.
In Beiroet en elders in Libanon maakte de bevolking zich de afgelopen dagen dan ook op voor Israëlische aanvallen. Diverse westerse landen hadden hun burgers opgeroepen het Arabische land te verlaten en vluchten van en naar de hoofdstad waren geannuleerd.
Overkoken
De dood van beide topterroristen zendt een nieuwe schokgolf door het Midden-Oosten. Door de aanval van Hezbollah van zaterdag en de aangekondigde Israëlische reactie was de toch al hoog opgelopen spanning tot het kookpunt genaderd. Met de uitschakeling van Haniyeh is het risico van overkoken alleen maar verder toegenomen.
Zowel Hamas als Hezbollah wordt door Iran gesteund. Nu de tweede man van Hezbollah naar alle waarschijnlijkheid is gedood en de aanval op Haniyeh nota bene in de Iraanse hoofdstad Teheran is uitgevoerd, lijkt de Islamitische Republiek alle excuses in handen te hebben om haar bondgenoten in de regio tot verdere escalatie aan te zetten. De Iraanse president Masoud Pezeshkian verklaarde woensdag dat Israël de dood van Haniyeh „zal betreuren” en opperste leider Ali Khamenei beloofde „een harde afstraffing”.
Hamas heeft weliswaar niet veel militaire middelen meer na tien maanden oorlog in de Gazastrook, maar heeft nog wel meer dan honderd gijzelaars in handen. De vrees bestaat dat de terreurbeweging wraak op de ontvoerden zal nemen. Bovendien kan Hamas aanslagen in Israël plegen. Dat gebeurde woensdagmorgen al, toen een Palestijnse terrorist in de buurt van Hebron het vuur opende op een Israëlische automobilist en de man daarna ernstig met een mes verwondde.
„ Dood Haniyeh maakt de wereld een klein beetje beter” - Amichai Eliyahu, minister van Erfgoed Israël
