Johan van Dommele (97), oud-organist Arnhemse Eusebius, overleden
Johan van de Dommele (97) is 29 juni overleden. Hij was tientallen jaren organist van de Eusebiuskerk in Arnhem.
Dat meldt Orgelnieuws.nl.
„Van Dommele, Van Dommele, je hoorde hem nooit rommele”, dichtte iemand in 1995, het jaar dat Johan van Dommele op 68-jarige leeftijd afscheid nam van de Arnhemse Eusebiuskerk. Hij was in 1959 benoemd en bespeelde er het drieklaviers Strümphlerorgel (1796), dat afkomstig was uit de Amsterdamse hersteld evangelisch-lutherse kerk. Destijds werden er iedere zondag drie diensten in de Eusebiuskerk gehouden. Nadat er in 1973 een rib van het gewelf naar beneden was gekomen, volgde een nieuwe restauratie van de kerk. Toen de Eusebiuskerk in 1983 opnieuw in gebruik werd genomen, werden er geen reguliere kerkdiensten meer gehouden.
„Je moet goed kunnen harmoniseren en goed in een orde van dienst kunnen denken. Het is in hoge mate een vak, zonder dat het afstandelijk is”, zei Van Dommele in 1995 tijdens een interview met het Reformatorisch Dagblad. „Natuurlijk ben je met je hele innerlijk betrokken bij het werk in de eredienst. Maar je persoonlijk geloofsleven mag geen excuus zijn om rare dingen uit te halen. Evenmin mogen rare dingen op conto van je gevoel geschreven worden. Je hebt verstand en hart gekregen. Die moeten goed met elkaar in evenwicht zijn. Wel moet je er als organist op bedacht zijn niet voor het vogeltje te spelen dat het zaad van het Evangelie wegpikt dat op de weg gevallen is.”
Van Dommele groeide op in het Brabantse Klundert, waar zijn vader het orgel in de gereformeerde kerk bespeelde. Hij kreeg les van Willem Mathlener, organist van de Grote Kerk in Breda. In 1949 werd hij toegelaten tot het conservatorium in Den Haag, waar hij studeerde bij Adriaan Engels, Hendrik Andriessen en Everhard van Beijnum. Over zijn leermeester Engels zei Van Dommele: „Ik vond dat die man zo prachtig in de kerkdiensten speelde. Eigenlijk deed hij dat heel onopvallend, maar wel zo intens muzikaal dat ik daar onvergetelijke herinneringen aan bewaar. Toen ik tijdens mijn militaire diensttijd in Den Haag Engels in de Grote kerk hoorde, wist ik dat ik van hem les wilde krijgen.”
Van Dommele volgde improvisatielessen bij Cor Kee. Via de kweekschool in Ede, waar hij schoolmuziek gaf, vond hij uiteindelijk zijn bestemming op het conservatorium in Arnhem. Eerst als leraar in de vakken orgel en piano, later ook in de theoretische vakken. Hij was er ook een periode adjunct-directeur en directeur.
De organist concerteerde in binnen- en buitenland, was jurylid bij concoursen en zat in adviescommissies voor de benoeming van organisten. Er verschenen diverse opnamen van zijn spel. Om Arnhem als orgelstad op de kaart te zetten organiseerde hij vanaf 1968 de Internationale Orgeldagen Rijnstreek.
Componeren deed Van Dommele vrijwel alleen als erom werd gevraagd. Hij hanteerde daarbij een tamelijk eigentijds klankidioom. Hij was ook actief als orgeladviseur. „Een orgel moet in mijn visie in de eerste plaats voldoen aan de gemeentezangbegeleiding. Als het daaraan niet voldoet, is het niet doelmatig.”