Prof. mr.  Martin Jan van Mourik (1943) schreef er een boek over: ”De ondergang van de Sint Luciakerk (anno 1735) te Ravenstein. Verslag van een tragedie (2015-2023)”. De voormalig hoogleraar notarieel recht in Nijmegen vindt dat er door diverse partijen niet zorgvuldig is gehandeld.

Waarom was de Sint-Luciakerk zo’n belangrijke kerk?

Van Mourik: „Ravenstein en het omliggende gebied behoorden in de achttiende eeuw niet bij de Republiek, maar werden bestuurd door Duitse vorsten. Het betekende dat in deze enclave de rooms-katholieke godsdienst uitgeoefend mocht worden. Het kerkgebouw is in 1735 tot stand gekomen na een actie van het Loterijfonds Ravenstein dat hiervoor expres in het leven geroepen was. Geloofsgenoten in heel Nederland kochten loten zodat een prachtige barokke kerk gebouwd kon worden. Je vindt in de verre omtrek niet zo’n bijzonder kerkgebouw.”

Heeft het Loterijfonds later nog een rol gespeeld?

„Het is al die tijd blijven bestaan en heeft bijvoorbeeld financieel bijgedragen aan het onderhoud van kerk en pastorie. Vanaf 2001 ben ik voorzitter. Mijn medebestuurders en ik hebben met lede ogen aangezien dat het kerkgebouw in 2016 gesloten werd voor de eredienst omdat er pleisterwerk los zou zitten. Het was een smoes van het parochiebestuur, dat eerder uitdrukkelijk beloofd had dat de Sint-Luciakerk voor de eredienst behouden zou blijven.”

„Je vindt in de verre omtrek niet zo’n bijzonder kerkgebouw ” - Prof. mr. Martin Jan van Mourik, auteur boek over Sint-Luciakerk

Heeft het fonds iets gedaan om de erediensten te behouden?

„Het heeft er alles aan gedaan, maar het heeft niet mogen baten. In 2019 heeft het fonds een intentieovereenkomst gesloten met het parochiebestuur om de kerk over te nemen. Maar het bestuur heeft die overeenkomst terzijde geschoven om het kerkgebouw aan particulieren te kunnen verkopen. Dat was contractbreuk. Het fonds heeft daarop diverse procedures gevoerd. Eerst hebben we bezwaar aangetekend bij bisschop De Korte van ’s-Hertogenbosch. Toen dat niet hielp, zijn we in beroep gegaan, tot in Rome toe. Ten slotte hebben we conservatoir beslag laten leggen op het kerkgebouw wegens contractbreuk, maar het heeft allemaal niet mogen baten.

Het parochiebestuur heeft de pastorie en de kerk verkocht aan particulieren, waarna de kerk ontwijd is en niet meer gebruikt wordt voor de eredienst. We begrijpen dat er minder kerkgangers komen, maar dit was toch niet nodig geweest? De woede richt zich niet in de eerste plaats op het feit dat het Loterijfonds verloren heeft, maar op de manier waarop dat gebeurd is.”

Wie heeft er fouten gemaakt?

„Dat is in de eerste plaats het toenmalige parochiebestuur, en dan met name de pastoor die verantwoordelijk was voor de eredienst. De nieuwe pastoor heeft later zijn excuses aangeboden voor de gang van zaken. Verder is bisschop De Korte van ’s-Hertogenbosch in gebreke gebleven. Hij heeft niet gezorgd voor een zorgvuldig proces, want de parochianen zijn niet gehoord. Ten slotte hebben ook de instanties in Rome onzorgvuldig gehandeld. Zo kreeg het Loterijfonds niet eens een afschrift van de einduitspraak.”

Wat kan er in de toekomst beter?

„Het is voor parochianen van belang dat ze argwanend staan ten opzichte van besluitvormingsprocessen in de kerk. Er bestaat nogal verschil tussen theorie en praktijk. Verder is het nodig voor klagers om tijdig met alternatieven te komen. Als men te laat is, is er vaak niets meer aan te doen. Ten slotte zou de procesgang in de kerk anders moeten worden opgezet. Nu keurt de slager zijn eigen vlees.”

prof. mr. Martin Jan van Mourik over zijn boek ”De ondergang van de Sint Luciakerk (anno 1735) te Ravenstein”