Onderwijsministerie voorziet tegenvallers in hoofdlijnenakkoord
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voorziet verschillende financiële tegenvallers na een analyse van het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB. Ambtenaren van het departement betwijfelen bijvoorbeeld of het daadwerkelijk mogelijk is om 293 miljoen euro per jaar te besparen door minder internationale studenten toe te laten. Studenten uit Europese landen vormen namelijk de grootste groep en het is juridisch moeilijk om deze tegen te houden.
Het aankomende kabinet zou ervoor kunnen kiezen om bestuurlijke afspraken te maken met hogescholen en universiteiten om de instroom van internationale studenten te beperken. Maar de onderwijsinstellingen hebben daar volgens de ambtenaren „geen directe baat bij”. Het ministerie zegt dat het voornemen om de instroom omlaag te brengen over het algemeen met te veel onzekerheid is omhuld om met stelligheid te kunnen voorspellen hoeveel geld hiermee kan worden bespaard.
De ambtenaren zijn ook sceptisch over het voornemen om langstudeerders meer collegegeld te laten betalen. Dat gaat „sowieso” niet lukken voor 1 januari 2025, zoals de coalitiepartijen van plan zijn. Daardoor zal het een jaar later pas lukken om hier geld op te besparen en ontstaat eenmalig een financieel gat van 285 miljoen euro.
Het voornemen om de btw op boeken te verhogen van 9 naar 21 procent, heeft flinke financiële gevolgen voor scholen. Het ministerie verwacht dat zij hierdoor 50 miljoen euro meer kwijt zullen zijn aan schoolboeken.
Scholen in de randstad krijgen er een extra probleem bij, voorzien de ambtenaren. De coalitie wil namelijk een streep trekken door een regeling die het aantrekkelijker moet maken voor leraren om in de randstad aan het werk te gaan, door ze meer salaris te geven. Dat kan scholen in financiële problemen brengen, denkt het ministerie. Leraren behouden namelijk hun opgebouwde rechten op een hoger salaris. Ambtenaren voorzien dat daarom meer geleidelijk afscheid moet worden genomen van deze regeling, en daarom andere bezuinigingen nodig zijn.
Het ministerie somt ook een aantal voornemens van de coalitie op waarvoor geen budget is vrijgemaakt, zoals de voornemens om leraren meer voltijdbanen aan te bieden en om op basisscholen meer praktisch onderwijs te geven.
Alle ministeries hebben ambtelijke analyses gemaakt van de plannen die zijn aangekondigd in het hoofdlijnenakkoord, om zich hierop voor te bereiden. Het kabinet heeft deze op verzoek van Kamerleden openbaar gemaakt.