„Sinds kort wonen we aan de Couperuslaan in Harderwijk. En juist nu verschijnt er een artikel in een landelijke krant dat twee interessante bruggetjes de Couperuslaan met de Guido Gezellelaan verbinden. Op die bruggetjes staan twee namen van personen die vroeger in ons land bekend waren. Op een bordje op de ene brug staat de naam Bernardus Smijtegelt en op het andere de naam Abraham Hellenbroek. Wie waren die mensen die op de bruggetjes vermeld worden?

Lees ook

Hoe Harderwijk aan een Smijtegeltbruggetje komt

De naam die op het eerste bruggetje staat, is Bernardus Smijtegelt. Hij werd geboren in 1665 in Goes en overleed in 1735 in Middelburg. Hij was een begaafde jongen die na een theologische studie in Utrecht predikant werd in de gereformeerde of hervormde kerk. Hij was predikant in Borssele, daarna in Goes en daarna in Middelburg. Hij was ongehuwd en woonde in de pastorie samen met zijn zuster.

Smijtegelt kreeg grote bekendheid omdat hij heel goed kon preken. Hij had een geweldige uitstraling. Zijn preken waren heel eenvoudig. Hij sprak in korte zinnen, dialogisch, versierd met voorbeelden uit het alledaagse leven. Bekend geworden is het verhaal dat hij op een zondag vanaf de preekstoel de ”regenten” (stadsbestuur) van Middelburg een ernstige waarschuwing gaf. Hij verweet hun dat zij veel te hoge belastingen van de mensen eisten. Daar moesten de heren mee stoppen, want dat is een ernstige zonde.

„Op de bruggetjes tussen de Couperuslaan en de Guido Gezellelaan rijst de vraag: hoe sta jij eigenlijk in het leven?” - Prof. dr. W. Verboom, emeritus hoogleraar uit Harderwijk

Er is nog een verhaal over hem. Omdat hij ook vijanden had, die niets van zijn preken –rechttoe rechtaan– moesten hebben, hebben enkele tegenstanders eens geprobeerd om hem te vermoorden. Ze dachten een goede kans te maken om dat te doen op het moment dat hij ’s nachts op weg naar een zieke op een bruggetje in Middelburg liep. Maar tot hun verbazing zagen ze ineens dat Smijtegelt niet alleen was, maar vergezeld werd door twee andere personen. Toen waren ze gauw verdwenen. Later vertelde Smijtegelt dat hij toch echt alleen was geweest. Dan moeten er twee engelen naast hem gelopen hebben, concludeerde men, beschermengelen. Het bruggetje waar dit gebeurde, heette later het ”Smijtegeltbruggetje”.

Dan het tweede bruggetje. Daar staat de naam Abraham Hellenbroek, evenals zijn tijdgenoot Smytegelt predikant in de gereformeerde of hervormde kerk. Hij werd geboren in 1658 in Amsterdam en overleed in 1731 in Rotterdam. Ook hij was een getalenteerde jongen. Hij studeerde theologie en filosofie in Leiden. Daarna werd hij predikant in Zwammerdam. Daarna in Zwijndrecht. Hier –of al eerder– nam hij afstand van de zogenaamde Coccejaanse richting (genoemd naar de Leidse hoogleraar Coccejus) en ging hij over naar de Voetiaanse richting (genoemd naar de Utrechtse hoogleraar Voetius). Hij sloot zich aan bij de beweging van de Nadere Reformatie, die nadruk legde op de bekering en op de zondagsheiliging.

Na Zwijndrecht volgde Zaltbommel, waar hij maar kort bleef. De bevolking deed hem uitgeleide naar een schip aan de kade van de Waal, met „grote smart” en Hellenbroek kwam na enkele dagen aan in zijn laatste gemeente: Rotterdam. Hier bloeide hij helemaal open. Evenals Smytegelt trok hij veel mensen door zijn preken. Waar Hellenbroek vooral bekend door geworden is, is zijn catechisatieboekje ”Voorbeeld der goddelijke waarheden” (1706). Het boekje kreeg talloze herdrukken en wordt nog steeds uitgegeven. Deze wordt vandaag de dag nog gebruikt door de jongeren in Harderwijk.

Smytegelt en Hellenbroek. Wie kent ze nog? Op de bruggetjes tussen de Couperuslaan en de Guido Gezellelaan rijst de vraag: hoe sta jij eigenlijk in het leven?"

Emeritus hoogleraar dr. W. (Wim) Verboom, die in Harderwijk woont, schreef voor de Harderwijker Courant een bijdrage over het Smijtegeltbruggetje en de Hellenbroekbrug die de stad sinds kort kent: „Hoe sta jij eigenlijk in het leven?”’