Yom HaShoa 2024 werd een herdenking in oorlogstijd, en dat vergde extra huiswerk. Neem de twee minuten stilte die door een sirene werden aangekondigd en begeleid. Omdat er nog altijd met regelmaat alarmen klinken om inkomende raketten aan te kondigen, werden breed filmpjes verspreid waarin werd uitgelegd hoe verschillende sirenes te onderscheiden zijn.

Yom HaShoa 2024 werd een beladen herdenking omdat Shlomo Manzur, een van de overlevenden van de Farhud Pogrom, zich nog altijd onder de door Hamas gegijzelden in de Gazastrook bevindt. Met zijn 86 levensjaren is hij de oudste gijzelaar in Gaza.

Yom HaShoa 2024 markeerde de pijnlijke ongelijkheid tussen nieuwsitems over de traditionele gedenkceremonie in Yad Vashem en beelden van buitenlandse universiteiten waar Joden de toegang tot de campus wordt ontzegd.

Yom HaShoa 2024 markeerde eveneens een keerpunt in de oorlogsonderhandelingen. Hamas beschoot die dag vanuit de humanitaire zone in Rafah de Kerem Shalom grensovergang, waar Israëlische soldaten noodhulp aan Gaza doorlieten. Het gevolg? Drie doden en elf gewonden en een wereld die schreeuwend vraagt waarom de humanitaire hulp vertraagt.

Bovenal markeerde​​ Yom HaShoa 2024 luide alarmbellen die afgaan in de wereldwijde Joodse gemeenschap. Het aantal antisemitische incidenten stijgt onophoudelijk, door dubbele standaarden gevoed. Hulpverleners die omkomen in oorlogsgebied? In het geval van Amerikaans vuur is het ”friendly fire”; in het Israëlische geval betreft het een oorlogsmisdaad.

Vallen er burgerdoden tijdens oorlog in stedelijk gebied? Een ratio van één gedode terrorist per vier gedode burgers was „noodzakelijk en onontkoombaar” tijdens de westerse bevrijding van het door Islamitische Staat bezette Mosul. Maar Israël wordt de meest grove vergrijpen verweten – ook al komen er in vergelijking veel minder burgers per terrorist om.

Gender is een spectrum en iemand met het verkeerde voornaamwoord aanspreken is schandalig. Maar Israëli’s als zio-nazi’s labelen, is prima. Zelfbeschikking en emancipatie is voor iedereen, maar het aanvechten van het Joodse verlangen naar zelfbeschikking (zionisme) is totaal legitiem. Een wereld die zo senang is met een specifieke en afwijkende meetlat voor zowel Israëliërs als Joden, is een wereld die helaas weinig heeft geleerd van de holocaust en de antisemitische drijfveren daarachter.

Ondanks dit alles markeerde Yom HaShoa 2024 toch ook dankbaarheid. Eén belangrijke noemer is veranderd in de historische vergelijking: we kunnen onszelf verdedigen.