De Jonge wil meedoen aan verkiezingen makkelijker maken
Meedoen aan verkiezingen moet makkelijker en digitaler worden, vindt demissionair minister van Binnenlandse Zaken Hugo de Jonge. In een brief aan de Tweede Kamer kondigt hij een wetsvoorstel aan waarin hij de zogeheten kandidaatstellingsprocedure wil veranderen. Een eerste versie van dat wetsvoorstel moet volgend jaar af zijn.
Documenten die partijen nu nog op papier moeten aanleveren, moeten in de toekomst digitaal worden. Het gaat bijvoorbeeld om de ondersteuningsverklaringen die nieuwe partijen moeten verzamelen om op het stembiljet te komen. Andere documenten zijn volgens De Jonge overbodig, zoals het bewijs dat nieuwe partijen een waarborgsom hebben betaald die ze terugkrijgen als ze (bijna) een zetel halen. Dat kan de Kiesraad ook zelf controleren, vindt hij.
Voor de landelijke verkiezingen van vorig najaar moest de Kiesraad meer dan 12.000 kantjes nalopen, zei de voorzitter van het instituut destijds. In 2022 pleitte de Kiesraad in een advies ook voor een digitaler proces. In het geval van een „calamiteit” wil De Jonge nog wel kunnen terugvallen op papier.
De komende verkiezingen zijn op 6 juni, voor het Europees Parlement. De aanmelding daarvoor gaat nog op de ‘ouderwetse’ manier. Alle partijen die willen meedoen, moeten volgende week dinsdag hun papierwerk inleveren op het kantoor van de Kiesraad.
Ze moeten niet alleen hun kandidatenlijsten inleveren, maar ook de ondertekende verklaringen waarin elke persoon op de lijst de kandidaatstelling accepteert, vergezeld van een gekopieerd identiteitsbewijs. Ook moeten alle kandidaten verklaren dat ze niet ook kandidaat zijn in een ander land. Nieuwe partijen moeten bovendien ondertekende verklaringen inleveren van minstens dertig kiezers die deelname van de partij ondersteunen.
De dag erna moet de Kiesraad al die papieren beoordelen. Daarna hebben partijen twee dagen om fouten te herstellen. De maandag erna, op 29 april, meldt de Kiesraad welke lijsten en welke kandidaten mogen meedoen aan de Europese verkiezingen.