Zorginstituut Nederland gaat voor de overheid over de samenstelling van het basispakket. De instantie verwacht dat cliënten door het gesprek met bijvoorbeeld een ggz-behandelaar en een maatschappelijk werker eerder de juiste hulp krijgen. Sommige mensen kunnen snel naar een schuldhulpverlening of dagbesteding om hun zaken op orde te krijgen. Dat kan ook helpen om de lange wachtlijsten in de ggz te verminderen. Tienduizenden mensen wachten op een ggz-behandeling.

Volgens het zorginstituut is het nog niet duidelijk of cliënten een eigen risico moeten betalen voor het verkennende gesprek. Daarover moeten het ministerie van Volksgezondheid en de verzekeraars nog afspraken maken.

De brancheorganisatie voor de ggz, de Nederlandse ggz, had eerder gepleit voor de invoering van een verkennend gesprek. Ook wilde de organisatie dat de kosten, ongeveer 250 euro per gesprek, vergoed zouden worden.

De instelling GGz Breburg in Noord-Brabant hield vorig jaar voor een proef 3500 verkennende gesprekken. Ongeveer een kwart van de mensen leek meer baat te hebben bij een andere vorm van hulp dan de ggz, zoals schuldhulpverlening. Sommige mensen hebben uiteindelijk misschien toch ggz nodig, maar de branchevereniging denkt dat de instroom met 10 procent omlaag kan door de gesprekken.