De vrijwilliger heeft een proces-verbaal gekregen wegens verstoring van de openbare orde, zegt Kees van Helden van Kies Leven. En dat terwijl ze volgens hem te horen heeft gekregen dat ze om foutieve redenen is gearresteerd. „Het ging immers om een zogeheten eenmensprotest.” De vrouw deelde in haar eentje folders uit aan voorbijgangers, een actie die niet onder de regels voor een demonstratie of manifestatie valt. In dat geval is namelijk altijd sprake van twee of meer personen.

De politie zegt desgevraagd dat er meerdere meldingen en klachten binnenkwamen over een vrouw die vlak bij de ingang van de kliniek flyers uitdeelde en bezoekers aansprak. Agenten zagen ter plekke hoe bezoekers hun ongenoegen daarover kenbaar maakten. Ze spraken de vrouw aan vanwege „hinderlijk gedrag”. Omdat zij geen afstand wenste te nemen of te stoppen met het aanspreken van mensen, kreeg ze een bekeuring voor „onnodig opdringen”, iets wat de APV verbiedt. Toen er opnieuw meldingen kwamen, verwees de politie haar naar een plek verderop om te „protesteren”. Toen zij daaraan geen gehoor gaf, werd ze aangehouden.

De vrouw werd op straat gefouilleerd, afgevoerd en na een paar uur in de politiecel weer vrijgelaten. „Heel intimiderend”, noemt Van Helden de aanhouding. „In de cel moest ze haar bovenkleding uitdoen en kreeg ze een dekentje om zich heen”, vertelt hij met toestemming van de vrouw. „Mensonwaardig. Ik vind dit heel heftig.” Volgens de politie behoort dit tot de standaardprocedure.

Den Bosch

Bijna twee weken geleden gebeurde iets soortgelijks in Den Bosch – toen voor het eerst. Ook daar ging het om een vrouw die in haar eentje stond te flyeren vlak bij de abortuskliniek. Reden voor de aanhouding was volgens de gemeente Den Bosch dat de vrouw „hinderlijk gedrag vertoonde”, iets wat verboden is in de APV. Met „hinderlijk gedrag” doelde de gemeente op het feit dat de vrouw mensen actief aansprak en flyerde bij de kliniek.

Hebben gemeenten een nieuwe ‘aanpak’ ontdekt, waarmee ze vrijwilligers proberen af te schrikken? „De aanhouding heeft inderdaad veel impact op onze vrijwilligers”, reageert Van Helden. „Iedereen leeft en bidt mee. Maar niemand heeft zich om deze reden afgemeld. Sterker nog: door het bericht over de aanhouding in Den Bosch hebben zich nieuwe vrijwilligers gemeld.” Stoppen zal Kies Leven dan ook niet met de eenmensprotesten. „Dan zouden de abortusklinieken hun doel hebben bereikt.”

Eenmensprotesten zijn zeer zinvol, ziet de organisatie. „Vanmorgen hebben nog twee vrouwen in Utrecht ervoor gekozen om weg te gaan bij de kliniek, nadat ze een foldertje hadden aangenomen van de vrouw die later gearresteerd werd.” Volgens Van Helden maakte de abortuskliniek echter al melding bij de politie voordat de vrouw nog maar iemand had aangesproken. „Er kwam een arts naar buiten die haar de huid heeft volgescholden. Later heeft iemand uit de buurt aan de vrijwilliger lopen duwen en trekken. Je kunt je dus afvragen wie hier de openbare orde verstoorde.”

Lees ook

Politie pakt waker op bij abortuskliniek

Kamervragen

De SGP stelde naar aanleiding van de kwestie in Den Bosch Kamervragen aan de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken. Zo vroeg de partij zich of af er wel voldoende juridische grond is om in te grijpen als mensen het hinderlijk vinden dat iemand flyers uitdeelt bij een abortuskliniek. In 2021 bleek uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken dat een vreedzaam eenmensprotest, hoe choquerend, kwetsend of verontrustend ook, in beginsel niet kan worden verboden of beëindigd vanwege vijandige tegenreacties dan wel de vrees daarvoor. De bewindspersonen hebben nog niet gereageerd op de vragen.