„Parel van Heinenoord” glimt weer na opknapbeurt
Met een feestelijke bijeenkomst is deze maand het groot onderhoud van de hervormde Johannes de Doperkerk in Heinenoord, in de Hoeksche Waard, afgerond. „Een pareltje”, aldus wethouder Harry van Waveren.
Zowel binnen als buiten is heel wat werk verzet. De laatste keer dat de kerk gerestaureerd werd, was in de periode 1969-1974.
Voorjaar 2023 werd begonnen met het voegwerk aan de buitenmuren en het vertinnen van de fundering. Binnen werd het stucwerk van de kerk aangepakt. Veel pleisterwerk bleek onthecht en hier en daar zaten flinke scheuren in de muren.
Bijzonder in het interieur zijn de muurschilderingen. Ze dateren uit circa 1440 en zijn tijdens de Reformatie witgekalkt. Bij de restauratie van de jaren 70 zijn ze, voor zover mogelijk, weer zichtbaar gemaakt. Deze kwetsbare secco’s zijn vooraf minutieus behandeld door Aafje Bouwhuis en Nanon Journeé uit Arnhem. De kleuren zijn grotendeels nog die uit de middeleeuwen.
Struiken
„Aan de buitenkant zijn veel struiken verwijderd”, zegt kerkrentmeester Jaap Hensen. „Alleen al daardoor zijn de muren veel droger geworden. De muren zijn schoongespoten en ook het metselwerk onder het maaiveld is gedaan. Veel voegwerk bleek slecht. We hebben meteen drainage aangelegd om vochtproblemen in de toekomst voor te zijn.”
Maar ook binnen was renovatie hard nodig. Met name de zuidwand, waar de preekstoel staat, was in slechte staat. Die is volledig opnieuw gepleisterd.
In Heinenoord was een stucadoorsbedrijf voorhanden: Visser Stucadoors. Jan Visser vond naast vocht veel zout in de muren. Het kaal hakken van de wanden bleek een enorme klus. En er doemde een ander, niet voorzien, probleem op. Visser: „Door grote bestellingen van anderen was er niet genoeg speciale zoutbufferende kalkmortel in Nederland te krijgen en hebben we die uit Frankrijk moeten halen.” Het werk ging tot in de avonduren door en dan was er ook nog een koor dat repeteerde. „Als ze aan het zingen waren konden wij snel weer wat krabbelen”, lacht Visser.
Wethouder Harry van Waveren van de gemeente Hoeksche Waard noemde de fraai gerestaureerde kerk bij de ingebruikname „een pareltje”.
Stofzuiger
Een grote groep vrijwilligers heeft bergen werk verzet tijdens de renovatie. Zoals Piet Groeneweg, die er al in de jaren 70 bij was. Met de stofzuiger ontdeed hij de grote balken in de zoldering van stof. „Koster Marco Schurg is nog hoger geweest, die heeft vijf of zes stofzuigerzakken vol naar beneden gehaald.”
Het was heel veel werk en heel veel stof
Schurg is blij dat de klus erop zit. „Het was heel veel werk en heel veel stof, ondanks dat alles goed ingepakt en afgeschermd was. In het begin gingen de kerkdiensten nog gewoon door. Later werd negen weken uitgeweken naar de gereformeerde Petrakerk.”
De totale kosten bedragen zo’n 158.000 euro. Er zijn subsidies, maar voor de kerkelijke gemeente resteert desondanks een bedrag van 75.000 euro. „En dat is best een groot bedrag voor een dorpskerk”, vindt Hensen. De kerkrentmeesters zijn daarom een Vriendenactie gestart.
Hard aan het werk. beeld Conno Bochoven
De Johannes de Doperkerk in Heinenoord. beeld Conno Bochoven
De Johannes de Doperkerk in Heinenoord, met kerkelijk centrum De Hofpoort. beeld Conno Bochoven
Interieur. beeld Conno Bochoven
