Vanaf 1949 arriveerden verpauperde immigranten uit Jemen in de Joodse staat. Ze werden in tentenkampen ondergebracht die waren opgezet omdat er onvoldoende huizen waren. Van 1949 tot 1952 ving Israël 685.000 immigranten op, van wie er 50.605 afkomstig waren uit Jemen. Vele kinderen waren ondervoed en ziek. Functionarissen bij de immigrantenopvang brachten hen naar kindertehuizen of ziekenhuizen. Maar honderden ouders zagen hun kinderen nooit terug. Ze spraken van een geheimzinnige ontvoering van de kinderen.

In 1967 begon de Minkovsky/Bahlul-commissie van onderzoek met haar werk. Een jaar later kwam deze tot de conclusie dat er geen kinderen waren ontvoerd. De tweede commissie, die onder leiding stond van de vroegere rechter Moshe Shalgi van het hooggerechtshof, had aanzienlijk langer werk. Deze begon het onderzoek in 1988 en sloot dit in 1994 met haar conclusies af. Ze probeerde het lot van alle vermiste kinderen na te gaan en bevestigde dat de autoriteiten geen misdaden hadden gepleegd.

Oproer
Maar de Jemenitische immigranten legden zich niet bij de uitslag neer. Niet lang nadat de Shalgi-commissie haar werk had afgerond, ontstond er een oproer onder een groep onder leiding van rabbijn Oezi Meshulam. Deze verschanste zich, samen met elf volgelingen, in een huis in de plaats Yehoed. Zij schoten op politieagenten in de buurt, hetgeen de militante leider en enkelen van zijn volgelingen op een verblijf achter de tralies kwam staan.

De toenmalige premier, Yitzhak Rabin, riep echter een nieuwe commissie in het leven. Deze ging in 1995 aan het werk en publiceerde afgelopen zondag de uitslag van het onderzoek. De commissie stond eerst onder leiding van rechter Yehuda Cohen, later was dat Ya’acov Kedmi.

De commissie ging grondig te werk. Graven van kinderen werden geopend en er werden DNA-testen uitgevoerd om mogelijke banden met familieleden te achterhalen. De teamleden onderzochten archieven en namen interviews af van 900 familieleden en 150 andere betrokkenen. In het rapport staat dat de drie commissies documentatie hebben gevonden van de dood van 972 van de 1033 vermiste kinderen. Vijf andere kinderen bleken in leven te zijn. De commissieleden slaagden er niet in het lot van de overige 56 kinderen te achterhalen. Zij zijn waarschijnlijk geadopteerd door families.

Geen bewijzen
Ook deze commissie concludeert dat er geen sprake was van een samenzwering tegen immigranten. Jemenitische immigranten hebben geen bewijzen kunnen leveren van ontvoeringen. De kinderen zouden niet met kwade bedoelingen bij de ouders zijn weggenomen en ter adoptie zijn overgegeven aan Europese gezinnen. Ongeveer eenvierde deel van de kinderen kwam oorspronkelijk overigens niet uit Jemen, maar uit Arabische of Noord-Afrikaanse landen.

Het Joodse Agentschap, de instantie die verantwoordelijk is voor de opvang van de immigranten, schoot ernstig tekort in het onderhouden van de communicatie tussen de gezinnen en de autoriteiten. Daardoor werden vele gezinnen niet op de hoogte gesteld van de dood van hun kinderen.

Ook op het jongste onderzoek is kritiek geleverd. Yogev, een organisatie van Jemenitische immigranten, stelt dat belangrijke getuigen niet zijn gehoord en dat anderen zijn bedreigd. Rechter Yehuda Cohen zou met zijn 81 jaar bij zijn benoeming tot commissiehoofd te oud zijn geweest. De organisatie vraagt toegang tot het bewijsmateriaal.

Het dagblad Ha’aretz concludeerde gisteren echter in een redactioneel hoofdcommentaar dat het onderzoek geschiedde op het hoogst mogelijk niveau en dat de uiteindelijke beslissing moet worden geaccepteerd.