Partijen: nieuwe formatieronde gaat om gewoon meerderheidskabinet
PVV, VVD, NSC en BBB kunnen het best een programkabinet noemen, maar zij gaan gewoon over een meerderheidskabinet onderhandelen. Dat zeggen althans andere partijen in de Tweede Kamer. Kritische beoogde oppositiepartijen als GroenLinks-PvdA, D66 en CDA richten hun pijlen vooral op de VVD en NSC, die volgens hen een gewoon kabinet met de PVV mogelijk maken.
GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans houdt de partijen voor dat ze gaan praten over een kabinet „dat steunt op een meerderheid van de Tweede Kamer, deze vier fracties, en een kabinet dat ook bestaat uit bewindslieden die aangedragen zullen worden door die vier fracties”. Een gewoon meerderheidskabinet dus, aldus de sociaaldemocraat. Dat de partijen het een programkabinet noemen, zoals voorgesteld door oud-informateur Kim Putters, is een „manier om te trachten het onderlinge wantrouwen wat te camoufleren, wat weg te moffelen”, denkt Timmermans.
Als de partijen elkaar niet vertrouwen, wordt zo’n regeerakkoord bovendien „alleen maar dikker”, stelt hij. Partijen voelen dan immers de noodzaak om afspraken over belangrijke punten goed vast te leggen. Het idee van zo’n ‘programkabinet’ zou juist zijn dat er alleen een akkoord op hoofdlijnen met doelen en kaders zou komen.
Ook CDA-voorman Henri Bontenbal denkt dat de partijen „een stuk mystiek creëren in die benaming om iets te maskeren”. Hij opperde tegenover Geert Wilders (PVV) om het kabinet in het debat „te noemen zoals het is, namelijk een meerderheidskabinet”, om verwarring te voorkomen.
D66-leider Rob Jetten spreekt van een „zogenaamd programkabinet”. „Hoe anders wordt dit nou”, vraagt Stephan van Baarle (DENK) zich af. „Dit is gewoon een etiket plakken op iets dat gewoon hetzelfde is wat we voorheen hebben gehad.”
De ‘overige’ partijen voelden zich gesterkt in hun gevoel door opmerkingen van de leiders van de vier formerende partijen. Wilders gaf aan dat het regeerakkoord „op onderdelen meer kan zijn dan hoofdlijnen”. Als de afspraken gevolg zijn van een (gevoelig) compromis, kan het zijn „dat partijen - en niet alleen de mijne - de behoefte zullen hebben aan meer details”. Ook NSC-voorman Pieter Omtzigt erkende over de plannen om tot een beknopt regeerakkoord te komen: „Dat is eerder geprobeerd.”
Voor VVD-voorvrouw Yeşilgöz is politieke binding van bewindspersonen bovendien belangrijk. Zij wil daarnaast niet alle gebruikelijke afspraken over de manier van besturen in de prullenmand belanden. „Alles op zijn kop gooien, daar geloof ik niet in.”