Zo’n gevoel bekruipt me regelmatig als ik lees over sommige maatregelen van de Europese Unie. Maatregelen die misschien met de beste bedoelingen voorgesteld worden, maar die zó ver afstaan van de nuchtere realiteit, dat ze buitenproportioneel of zelfs belachelijk worden.

Laten we eens een paar opmerkelijke voorstellen van de EU uit de afgelopen tijd bekijken. Dan zien we gelijk hoe lastig het is om de EU-bureaucratie af te remmen en haar beleid realistischer te maken.

Toenmalig Eurocommissaris Frans Timmermans stelde zomer vorig jaar tot in detail voor hoe plastic verpakkingen teruggedrongen zouden moeten worden. In de horeca een verbod op kleine zakjes mosterd bij de kroket en op koffiemelkcupjes bij de koffie. Groente of fruit dat lichter is dan anderhalve kilo zou eveneens zonder plasticverpakking verkocht moeten worden.

Dat lijkt goed voor het milieu. Maar hoe je dan gezonde snacktomaatjes of paprika’s vers houdt, vocht- en kwaliteitsverlies en verouderingsproces van producten tegengaat? Wat de gevolgen zijn voor voedselverspilling? Niet over nagedacht blijkbaar.

Een paar maanden later stemde een meerderheid van het Europees Parlement tegen onderdelen van dit ondoordachte voorstel. Maar ondertussen zijn vanaf 1 januari 2030 miniflesjes shampoo in hotels, mosterdzakjes in de horeca en het sealen van koffers op luchthavens wel verboden. „Een kinderlijk-bedilzieke EU die zich verliest in micromanagement i.p.v. de echte problemen aan te pakken”, tweette een gerenommeerde journalist terecht.

Ander voorbeeld. Eurocommissaris Gabriel Mariya, inmiddels vertrokken naar de nationale politiek in Bulgarije, tweette in 2022: „Jongeren zijn creatieve en nieuwsgierige burgers, maar we moeten hen helpen onderscheid te maken tussen wat nieuws is en wat desinformatie. Vandaag hebben we richtlijnen gepubliceerd voor docenten over hoe ze desinformatie kunnen herkennen en digitale geletterdheid in hun klaslokalen kunnen bevorderen.”

Een handreiking voor docenten om hun leerlingen nieuws en nepnieuws te leren onderscheiden? Is die bij een instituut als de Europese Commissie wel in goede handen? En is dat niet een grove onderschatting van het kritisch vermogen van goed onderwijs? Zelfbewuste scholen en docenten hebben zo’n handreiking niet nodig. Als het onderwijs meegaat in een dergelijke EU-politiek valt te vrezen dat de vrijheid van onderwijs sluipenderwijs beknot wordt en het onderwijs gedwongen wordt zich te voegen naar de opvattingen van eurocraten.

Dan een bericht op X, februari 2024: „EU-Parlement neemt resolutie aan om kritiek op genderbeleid gelijk te stellen met misdrijven als terrorisme en mensenhandel. Deze categorie in het EU-verdrag geldt alleen voor de ernstigste misdrijven. Als het aan Europa ligt ga je naar de gevangenis voor een tweet waarin je beweert dat er maar twee geslachten zijn.”

Te gek voor woorden toch, zo’n besluit? Op mijn vraag of dit klopt, bevestigde Bert-Jan Ruissen dat: „Dit gaat over het opnemen van hatespeech in de lijst met EU-crimes. Dat wil het EP graag en de definitie van hatespeech die ze willen hanteren is zo breed dat ook discriminatie van en kritiek op lhbti daaronder kan vallen. Dit dossier wordt gelukkig geblokkeerd in de [Europese] Raad.”

Naast allerlei andere zaken waarmee de gretige EU zich bemoeit, valt ook haar stapeling van regels voor midden- en kleinbedrijf op. Terecht stelde de SGP dit recent in een door de Tweede Kamer aangenomen motie aan de kaak. Het mes moet in de Brusselse regeldruk.

Daarom is het wantrouwen van de boeren tegenover EU-prominenten goed te begrijpen. Klinkt mooi: „Ongekende stap: Brussel wil met spoed snoeien in groene eisen om boeren tegemoet te komen.” Het zal wel, denken de boeren terecht, maar wat gebeurt er ná de verkiezingen van het Europees Parlement? Aan welke administratieve waarborgen moeten we straks voldoen om die administratieve rompslomp te beëindigen? En is dat middel niet erger dan de kwaal? Gezien de ervaringen met de EU-bedilzucht kun je immers van alles verwachten.

De auteur is voormalig lid van de SGP-fractie in de Tweede Kamer.