Van den Akker, die tussen 2019 en 2021 twee jaar deel uitmaakte van een extraparlementair college in Limburg, ziet wel een belangrijk verschil. „Ik begrijp dat hij het zo formuleert, een programkabinet. Dat is niet per se extraparlementair, want ministers moeten op basis van die hoofdlijnen beleid maken.” Het is volgens hem ook niet op voorhand instabieler dan een coalitiekabinet. „Er is toch een basis van een parlementaire meerderheid.”

Zo’n kabinet staat of valt met de vier fracties, en de ministers die een regeerprogramma gaan opstellen moeten binnen die lijntjes kleuren als er afspraken op hoofdlijnen zijn gemaakt over bijvoorbeeld stikstof, Europa of financiën, aldus Van den Akker. „In Limburg konden we als college voorstellen doen en op zoek naar een meerderheid. Dat was losser en vrijer.”

Satijn zat vanaf medio 2021 in een volgend extraparlementair college, waarin deze keer geen leden van het Limburgs parlement plaatsnamen. „Wij zaten er op persoonlijke titel met veel afstand tot de fracties. Ook wij hadden een hoofdlijnenakkoord, met niet al teveel coalitiedwang, dan kun je binnen het parlement alles wegen. Heel democratisch, maar het vergt wel heel voorbereiding op de inhoud. De besluitvorming is niet per se trager, maar het is wel zo dat de uitkomst onzeker is.”

Pascale Plusquin van de Partij voor de Dieren in Limburg was ook destijds Statenlid. Een van de voordelen is volgens Plusquin dat er „echt politiek werd bedreven. Het zoeken naar wisselende meerderheden werkte heel goed in Limburg”. Ze noemt het belangrijk dat zo’n akkoord breed wordt gedragen en dat alle partijen input kunnen leveren. „Dat wekt dat ook meer vertrouwen vanuit de samenleving.”

SP-Statenlid in Limburg Jorge Wolters Gregório vindt dat er ook nadelen kleven aan het zoeken naar meerderheden in een extraparlementair bestuur. „Als je zo veel mogelijk partijen achter een voorstel probeert te krijgen, loop je het risico uit te komen op een waterig compromis.” Verder vindt hij het lastig als in een bestuur naast politici van een partij ook mensen zonder partijkleur zitten. „Je weet van die mensen zonder partijkleur niet waar ze voor staan en wat hun achterban is.”