Dat de inmiddels 84-jarige predikant van de Grace Community Church, een megakerk nabij Los Angeles, geen blad voor de mond neemt, is in christelijke kringen in de Verenigde Staten (VS) bekend. Zo verdedigde hij de legitimiteit van de slavernij met een beroep op de vloek die Cham over zich afriep door het bespotten van zijn vader Noach. Enkele jaren geleden zei MacArthur ook dat hij „niets” heeft met de democratie en het grondwettelijk recht op vrijheid van godsdienst. Tijdens de coronapandemie hield de predikant –tegen de overheidsvoorschriften in– de kerk open en belegde hij diensten. De overheidsmaatregelen noemde hij „verdrukking van de kerken”. En in 2020 zei MacArthur dat iemand die zich christen noemt „niets anders kan doen dan op Donald Trump stemmen”.

Dwaalspoor

Tijdens een lidmatencatechisatie, eind februari, oefende MacArthur kritiek uit op The Gospel Coalition (TGC), de organisatie die door onder anderen Tim Keller werd opgericht. Wat de reden van zijn kritiek is, is tot op heden niet duidelijk. MacArthur zei alleen dat TGC ooit in zijn kerk een bijeenkomst wilde beleggen waar mensen moesten spreken die hij volstrekt onacceptabel vond. Een mogelijke reden is dat enkele sprekers herhaaldelijk pleiten voor een pastorale benadering van mensen die homoseksueel zijn of worstelen met transgenderwensen. MacArthur is voorstander van een meer juridische benadering.

De predikant uit Los Angeles zei dat TGC wel met goede intenties is begonnen, maar inmiddels het spoor „totaal bijster” is. Hij verweet TGC dat die is verworden tot een „amorfe evangelische organisatie die ijverig, onderscheidend en waakzaam leiderschap” mist om trouw te blijven aan de waarheid van de Schrift. In plaats daarvan was TGC „een nutteloze organisatie” geworden, net zoals –volgens hem– het magazine Christianity Today, dat hij voortaan ”Christianity Astray” (christendom op een dwaalspoor) noemt.

De kritiek van MacArthur op TGC is opvallend. Deze organisatie wil volgens de eigen beginselverklaring „een gemeenschap van evangelische kerken in de gereformeerde traditie” zijn. Dat uitgangspunt sluit nauw aan bij de theologische opvattingen van MacArthur. Die heeft zelf bekendheid gekregen doordat hij onder de evangelicals in de VS het gedachtegoed van reformator Johannes Calvijn heeft verbreid.

Collin Hansen, vicepresident van TGC, zegt kennis te hebben genomen van de kritiek van „broeder MacArthur”. Hij heeft echter geen behoefte om daarop te reageren. „Er zijn in deze wereld belangrijkere problemen dan een kritische noot van een medebroeder te weerspreken.”

Verdraaid

In dezelfde lidmatenbijeenkomst oefende MacArthur scherpe kritiek op de bekende Afro-Amerikaanse predikant dr. Martin Luther King, die in de jaren zestig een prominente plaats had binnen de burgerrechtenbeweging in de VS. Volgens MacArthur was King „een ongelovige die alles over Christus en het Evangelie verdraaide”. Daarbij zei hij verder: „Ik zeg niet dat King geen goed op sociaal terrein heeft gedaan. Maar ik ben ook altijd blij geweest dat hij een pacifist was, anders had hij een echte revolutie kunnen beginnen.”

MacArthurs veroordeling van King heeft scherpe reacties opgeleverd vanuit de Afro-Amerikaanse gemeenschap. Opvallend is dat deze kritiek niet alleen uit progressieve, maar ook uit meer behoudende kring kwam.

In Christianity Today erkent jurist en predikant Justin Giboney dat Martin Luther King in zijn studententijd papers heeft geschreven die liberale gedachten bevatten. „Maar dat was bij Abraham Kuyper en Dietrich Bonhoeffer ook het geval. Net al zij is King later van het theologisch liberalisme teruggekeerd naar conservatievere opvattingen. Kuyper en Bonhoeffer zijn niet veroordeeld om hun jeugdzonden, waarom King dan wel?”

Volgens Giboney komt de afkeer jegens King niet voort uit verzet tegen zijn theologische standpunten, maar uit „de moeite die velen hebben met zijn strijd voor de burgerrechten. Hij gaf de zwarte Amerikanen hoop; hoop gefundeerd in Christus. Zonder zijn geloof begrijp je dr. King niet.”

Vals verhaal

Mika Edmonson, zelf Afro-Amerikaan, dient als predikant de conservatieve Orthodox Presbyterian Church in Grand Rapids. Hij zegt dat veel evangelicals, net als MacArthur, de boodschap en het werk van dr. King afwijzen. „Tot hun schade. God stuurde in hem een boodschapper. Maar nog steeds weigeren mensen daarnaar te luisteren. MacArthur gelooft misschien oprecht dat hij het ware geloof verdedigt, maar hij verdedigt eigenlijk een vals verhaal dat de geloofwaardigheid van de kerk heeft verzwakt.”

Mensen kunnen „de Vredevorst niet aanbidden en weigeren een vredestichter in de sociale context te zijn”, aldus Edmonson. De predikant zegt overigens wel iets van de zorgen van MacArthur te begrijpen. „Extreem-links heeft de sociale rechtvaardigheid vervormd. Het gaat meer om individuele autonomie en genotzucht dan om gelijkheid voor de wet en de sociale orde. Zij misbruiken daarvoor de erfenis van King.”