Epidemioloog prof. dr. F. Rosendaal uit het Universitair Medisch Centrum Leiden (UMCL) en dr. A. C. van Grootheest, directeur van het Nederlands bijwerkingencentrum Lareb in ’s-Hertogenbosch, bevestigen de juistheid van de gegevens donderdagavond in het tv-programma Zembla.

De getallen over het aantal doden zijn gebaseerd op de resultaten van een Engels onderzoek in twee ziekenhuizen, één op het platteland en één in een stad. Vertaald naar de Nederlandse situatie komen Van Grootheest en Rosendaal uit op ongeveer 2000 mensen per jaar die in het ziekenhuis moeten worden opgenomen vanwege bijwerkingen van geneesmiddelen en daaraan vervolgens overlijden. Daarnaast is er nog een groep van 1500 tot 2000 mensen die om andere redenen in het ziekenhuis liggen en daar sterven als gevolg van de toegediende medicijnen.

Het gaat om goed Engels onderzoek, aldus Rosendaal. Van Grootheest wijst erop dat in de Britse studie alleen is gekeken naar bijwerkingen en niet naar fouten bij het voorschrijven of innemen van medicijnen.

Op 19 januari kwam de Inspectie voor de Gezondheidszorg met het bericht dat jaarlijks in Nederland honderden mensen overlijden door het verkeerd gebruik van medicijnen, waarbij het wel ging om menselijke fouten.

Het is volgens Van Grootheest moeilijk om achter bijwerkingen van nieuwe geneesmiddelen te komen. Hij pleit er daarom voor dat artsen veel zorgvuldiger omgaan met het voorschrijven van nieuwe medicijnen. „Van het recent van de markt genomen medicijn Vioxx is inmiddels bekend dat artsen het als algemene pijnstiller voorschreven en niet alleen voor de kwalen waarvoor het was bedoeld en toegelaten. Artsen zouden zich ook meer moeten afvragen of er wel behoefte aan een nieuw medicijn is.”

Inspecteur-generaal dr. H. Kingma van de Inspectie voor de Gezondheidszorg stelt in Zembla dat artsen zelf verantwoordelijk zijn voor hun voorschrijfgedrag. „Wij gaan niet naast de dokter in de spreekkamer zitten.”

Van Grootheest stelt voor de registratie van bijwerkingen verder te verbeteren, bijvoorbeeld door nieuwe geneesmiddelen na introductie de eerste twee jaar veel intensiever te bewaken. „Je kunt denken aan een voorlopige registratie die -bij gebleken veiligheid- kan worden omgezet in een definitieve toelating. Ook zouden artsen tijdens hun opleiding meer informatie over geneesmiddelen moeten krijgen.”

Het Lareb heeft met ingang van vandaag een vernieuwde website (www.lareb.nl) waarop het voor artsen, apothekers en patiënten nog gemakkelijker is geworden om bijwerkingen te melden. Het bijwerkingencentrum heeft de afgelopen jaren goede ervaringen opgedaan met meldingen door patiënten. „De kwaliteit van de meldingen is hoog en doet eigenlijk niet onder voor die van professionals in de zorg. Op 5 maart publiceren we onze bevindingen hierover in een artikel in het Nederlands tijdschrift voor Geneeskunde”, aldus Van Grootheest.