Het bloedbad had plaats in de regio Highlands, gelegen in de provincie Enga. Gewapende mannen waren op weg naar een rivaliserende stam in het onherbergzame gebied, toen ze in een hinderlaag liepen in de buurt van het plaatsje Wabag, zo’n 600 kilometer ten noordwesten van de hoofdstad Port Moresby. Papoea-Nieuw-Guinea is overigens niet te verwarren met de Indonesische provincie Papoea, die op hetzelfde eiland ligt.

Aanvankelijk maakten de autoriteiten melding van 53 doden. Enkele uren later stelde de politie dat aantal naar 26 bij, maar volgens de laatste berichten kwamen uiteindelijk zeker 49 mensen bij het geweld om het leven. Dat dodental kan nog oplopen, omdat er mogelijk gewonden het bos in zijn gevlucht.

„Dit is met afstand de ergste slachtpartij die ik in Enga, en misschien wel in de hele Highlands, heb gezien”, verklaarde commissaris George Kakas van de Papoea-Nieuw-Guinese politie tegenover de Australische zender ABC. „We zijn er allemaal kapot van en staan onder grote mentale druk. Het is moeilijk om dit te bevatten.” Hij beschreef de plaats van het bloedbad als een slagveld, waar her en der verspreid dode lichamen lagen.

Illegale vuurwapens

Het is bepaald niet de eerste keer dat gewapende groepen elkaar in de Highlands in de haren vliegen. Zo’n zeventien stammen liggen regelmatig met elkaar in de clinch over de verdeling van land en beschikbare natuurlijke rijkdommen. Doordat zij over steeds meer illegale vuurwapens beschikken, hebben de confrontaties ook sneller een dodelijke afloop.

Vorig jaar liep het geweld dusdanig uit de hand dat de centrale regering een lockdown voor de regio instelde. Die ging gepaard met een avondklok en beperking van de reismogelijkheden in het gebied. Die maatregelen konden echter niet voorkomen dat het een maand later opnieuw uit de hand liep. Beelden van drie mannen die op gruwelijke wijze waren vermoord, gingen de hele wereld over.

Volgens gouverneur Peter Ipatas van de provincie Enga hadden de veiligheidsdiensten aanwijzingen dat er afgelopen weekeinde iets stond te gebeuren. „We wisten dat deze vechtpartij eraan zat te komen en we hebben de veiligheidstroepen al vorige week op de hoogte gesteld om de noodzakelijke maatregelen te nemen zodat er niets zou gebeuren.” Die waarschuwing bleek echter onvoldoende.

Het geweld in de afgelegen hooglanden past in de bredere sociale onrust die al langer Papoea-Nieuw-Guinea in zijn greep houdt. Onder de bevolking heerst veel onvrede over de stijgende kosten van levensonderhoud, brandstoftekorten en de torenhoge werkloosheid. Die leidt tot een groeiende ongelijkheid tussen rijk en arm. Vooral na de verkiezingen van september 2022, waarbij volgens de oppositie op grote schaal is gefraudeerd, is het land regelmatig het toneel van gewelddadige confrontaties tussen betogers en de oproerpolitie.

In januari kwamen vijftien mensen bij ongeregeldheden in Port Moresby om. Tientallen winkels en auto’s gingen in vlammen op. Demonstranten probeerden regeringsgebouwen te bestormen. De regering riep de noodtoestand uit en stuurde duizend extra manschappen naar de hoofdstad. De autoriteiten kampen echter met een tekort aan agenten. Het land beschikt over 1 agent per 1845 inwoners, meer dan drie keer minder dan het aantal dat de Verenigde Naties aanbevelen om effectief de veiligheid van burgers te kunnen waarborgen.

Politiek

De maatschappelijke onrust lijkt zich ook politiek te vertalen. De oppositie diende vorige week al een motie van wantrouwen in tegen minister-president James Marape. Tevens schoven de partijen gouverneur Allan Bird als kandidaat voor het premierschap naar voren. De stemming over die voorstellen was niet rechtsgeldig door vormfouten en een boycot van politici. Mogelijk wordt er donderdag over een nieuwe versie gestemd. Als de motie wordt aangenomen, wordt het parlement een week geschorst om zich op de situatie te beraden. Daarna zal een tweede stemming plaatshebben, vermoedelijk over de vraag wie de nieuwe leider van het land wordt.