Dat blijkt uit een analyse die onlangs in de Financial Times verscheen. Dat juist mannen conservatiever worden, heeft volgens dr. Hanco Jürgens, wetenschappelijk medewerker van het Duitslandinstituut in Amsterdam, te maken met veranderingen in de samenleving. „Het lijkt erop dat vooral mannen daar moeite mee hebben.”

Dat wordt volgens Jürgens veroorzaakt door een toenemende emancipatie. „Hoge posities worden met regelmaat door vrouwen ingenomen. Het is aannemelijk dat mannen zich daardoor bedreigd voelen. Je ziet dat mannen moeite hebben met veranderende rolpatronen. Daar is bijvoorbeeld sprake van bij het ”gendern”, wat betekent dat mannelijke zelfstandig naamwoorden een vrouwelijke uitgang krijgen. Dat is in Duitsland steeds gebruikelijker. De AfD is hier sterk op tegen.”

Hoewel de AfD in totaal op zo’n 22 procent van de stemmen kan rekenen, komt de steun voornamelijk uit het oosten. Daar is volgens Jürgens de invloed van het verleden terug te zien. „Veel conservatieve mannen die nu de straat op gaan, hebben in 1989 gedemonstreerd tegen het DDR-regime. Een deel van hen vindt nog steeds dat er niet naar hen geluisterd wordt. Het huidige kabinet heeft een slecht imago bij veel Oost-Duitsers. Dat wordt versterkt door het feit dat de regering onderling verdeeld is.”

Schokgolf

De impact van destijds is vandaag de dag nog voelbaar en heeft ook zijn weerslag op jongeren, stelt Jürgens. „De AfD is een partij die veel onvrede weet te mobiliseren met een sterk uitgesproken geluid. Ze was altijd onderling verdeeld, maar heeft zich tegenwoordig juist verenigd in een sterk rechts-conservatief blok. De partij slaagt erin jongeren daar actief bij te betrekken.”

Het is volgens Jürgens zeer aannemelijk dat de verkiezingen die in september in Brandenburg, Thüringen en Saksen gehouden worden, op een overwinning voor de AfD gaan uitlopen. In de peilingen staat de partij op respectievelijk 30, 33 en 34 procent van de stemmen. „Dat gaat een grote schokgolf in heel Duitsland veroorzaken.”

Overigens doet ook de conservatieve CDU het goed. Deze partij is na het vertrek van Angela Merkel rechtser geworden en wordt bovendien geleid door mannen. In Saksen en Thüringen staat de partij tweede in de peilingen en in Brandenburg op plaats drie. In de landelijke peilingen is de CDU zelfs de grootste.

Over het karakter van de AfD maakt de wetenschappelijk medewerker zich zorgen. „Met name de kringen rondom Björn Höcke, leider van de AfD in Thüringen, hebben behoorlijk radicale ideeën over remigratie van asielzoekers.”

Een verbod op de partij is volgens Jürgens niet mogelijk. „De veiligheidsdienst heeft delen van de partij als rechtsextreem gekwalificeerd. Dan krijgt de dienst extra mogelijkheden om de partij te volgen. Maar een partij verbieden is democratisch gezien een moeilijk en langdurig proces. Bovendien zet je daarmee de kiezer opzij.” Hoe de AfD dan te stoppen? „Het is zaak dat de regering meer met één stem gaat spreken. Als dat niet gebeurt, wordt de partij eerder groter dan kleiner.”