„Laveren tussen rellen en rechten”, is de titel van het onderzoeksplan. De inspectie ziet aan de ene kant dat demonstrerende groepen verwachten dat de politie alles doet om het demonstratierecht te beschermen, maar aan de andere kant dat demonstraties heviger worden en de politie tegen haar grenzen aanloopt.

Dit onderzoek is anders dan anders, schrijft de inspectie. Meestal is de vraag of organisaties als de politie in specifieke gevallen hun werk goed hebben gedaan, maar deze keer gaat het om een „reflectief” onderzoek over problemen die in de toekomst kunnen ontstaan. De inspectie gaat daarvoor onder meer vragenlijsten uitzetten onder burgers.

Recente demonstraties door boeren en klimaatactivisten hebben het demonstratierecht tot onderwerp van politieke discussie gemaakt. Demissionair justitieminister Dilan Yeşilgöz zei vorige week in de Tweede Kamer dat het onderscheid tussen demonstraties en ordeverstoringen „heel strak en heel helder” moet worden.

Woensdag sprak Yeşilgöz in een spoedoverleg met de politie en het Openbaar Ministerie af dat de politie sneller gaat optreden tegen actievoerders die de wet overtreden. Strafbare acties door demonstranten „ondermijnen het draagvlak voor het demonstratierecht”, schreef het ministerie van Justitie.