De Duitse theoloog Markus Voss en zijn vrouw Elisa deden tien maanden lang onderzoek naar het onderwerp. „Er is geen enkele reden waarom mensen zouden moeten samenwonen voor het huwelijk of zonder te trouwen”, zegt Markus stellig. „We hebben meer dan vijftig onderzoeken bekeken en ze tonen allemaal aan dat er geen voordelen zijn. Maar de potentiële nadelen zijn enorm.”

In Duitsland vinden jonge evangelicale christenen het in het algemeen nog steeds geen goed idee om ongehuwd samen te wonen, maar weten ze vaak niet hoe ze dit moeten uitleggen aan hun vrienden die een andere mening hebben. En momenteel is ongehuwd samenwonen populair in Duitsland. Er zijn meer Duitsers die ongehuwd gaan samenwonen dan mensen van dezelfde leeftijd die trouwen. Zelfs belastingvoordelen kunnen veel stellen niet overtuigen om te trouwen in plaats van samen te gaan wonen.

In Nederland is de situatie niet veel anders. De gereformeerde gezindte wijst over het algemeen samenwonen voor het huwelijk af, maar in de Nederlandse maatschappij is de afgelopen jaren een andere trend zichtbaar: de afgelopen jaren kiezen steeds meer stellen ervoor om niet meer te huwen, maar wel bij elkaar in te trekken. Begin 2023 waren er 1,11 miljoen ongetrouwde stellen die samenwoonden.

In Nederland is geregistreerd partnerschap ook een optie waarvoor ongehuwde stellen kunnen kiezen als ze niet willen trouwen. In 2023 schaarde het CBS statistieken over deze vorm van samenleven onder het aandeel huwelijken.

Verbond

Toch vindt het echtpaar Voss een geregistreerd partnerschap geen huwelijk. „Natuurlijk is de precieze invulling van een huwelijksceremonie afhankelijk van de cultuur van een land”, erkent Markus. Tegelijkertijd benadrukt hij dat er overeenkomsten zijn tussen huwelijkssluitingen in verschillende culturen. „De Bijbel is duidelijk: een huwelijk is een levenslang verbond van liefde en trouw tussen een man en een vrouw dat in het openbaar wordt gesloten.”

Het onderwerp samenwonen is niet iets waar veel over wordt gesproken in Duitsland, zegt Elisa. „Er is geen specifiek Duits woord dat het fenomeen beschrijft zoals in het Nederlands en Engels.” Met hun onderzoek willen zij en haar man dat taboe doorbreken en jonge stellen waarschuwen tegen samenwonen. Ze onderbouwen hun redenering met wetenschappelijke bevindingen. Daarom maakten ze een twee uur durende video voor hun online bediening Bibelfit, die zich richt op het toerusten van christenen in Duitstalige landen op het gebied van apologetiek, discipelschap en Bijbelstudie.

Het echtpaar hoort vaak van jonge mensen dat ze willen samenwonen voordat ze gaan trouwen, omdat ze zeker willen weten dat hun partner de beste voor hen is. „Stellen hopen op een gelukkiger huwelijk als ze eerst gaan samenwonen”, voegt Elisa toe. „Maar ze komen vaak bedrogen uit. Er is geen aspect waarop samenwonende partners hoger scoren in hun relatie dan getrouwde stellen.”

Integendeel, het echtpaar Voss ontdekte dat getrouwde partners over het algemeen gelukkiger zijn en een betere relatie hebben dan hun ongehuwd samenwonende leeftijdsgenoten. Er zijn veel factoren die daaraan bijdragen, maar de rode draad lijkt stabiliteit te zijn, of beter gezegd, het gebrek daaraan in ongehuwd samenwonen.

Getrouwde koppels zijn meestal veel meer in voor een langere investering, legt Markus uit. Mensen die samenwonen zullen niet na elk meningsverschil besluiten om zich te verzoenen, omdat ze het onbewuste gevoel hebben dat ze de relatie op elk moment kunnen verbreken, vermoedt hij. Voor getrouwde partners staat er volgens hem veel meer op het spel. „Als mijn vrouw en ik kleine meningsverschillen in de lucht houden, leven we misschien wel de komende vijftig of zestig jaar in strijd. Dat is niet iets wat je wilt, want onopgeloste ruzies kunnen het begin zijn van een scheiding.” Uit onderzoek blijkt dat getrouwde stellen die eerst samenwoonden een hoger risico lopen om te scheiden.

Exclusiviteit

Een andere factor is dat getrouwde stellen elkaar seksuele exclusiviteit hebben beloofd. Onderzoek toont aan dat zij over het algemeen trouwer zijn dan samenwonende stellen en koppels die samenwoonden voor hun huwelijk. Een stabiele seksuele relatie draagt bij aan de grotere stabiliteit in getrouwde relaties vergeleken met ongehuwden die samenwonen, zegt Elisa. Dat leidt tot een hogere kwaliteit van het huwelijk, ontdekten zij en haar man tijdens hun onderzoek. „Getrouwden voelen zich seksueel meer vervuld en ervaren over het algemeen minder geweld”, zegt ze. „Mensen die daten met de intentie om te trouwen zijn selectiever dan zij die ongehuwd gaan samenwonen.”

Bovendien heeft het huwelijk voordelen voor de gezondheid en samenwonen niet. Dat blijkt uit onderzoek van onder andere Harvard University. Mannen leven gemiddeld langer als ze getrouwd zijn, merkt Elisa op. „Vrouwen weerhouden hen van risicovol gedrag”, grapt ze. Maar grapje of niet, studies tonen aan dat het huwelijk mannen verandert, zegt Markus. „Ze drinken en roken minder en gaan zelfs verantwoord om met geld.”

Hoewel het onderzoek van het echtpaar zich niet richtte op de onderliggende redenen voor de gezondheidsvoordelen van het huwelijk, gelooft Markus dat getrouwden onbewust gaan voor de langetermijninvestering. Daarbij hoort een gezond en verantwoord leven. Studies tonen aan dat samenwonenden eerder deze langetermijngedachte uit de weg gaan.

Het groeiende aantal ongehuwd samenwonende stellen kan niet zonder gevolgen blijven voor de samenleving, vinden Markus en Elisa. „Ik kan me niet voorstellen dat de negatieve effecten van ongehuwd samenwonen op relaties geen negatieve impact zullen hebben op de maatschappij”, zegt Markus.

Ten eerste is meer samenwonende stellen slecht nieuws voor de demografie. Onderzoek van onder andere de Universiteit van Pennsylvania toont aan dat ongehuwd samenwonenden over het algemeen minder kinderen krijgen dan gehuwden. Bovendien is het aantal abortussen hoger onder ongehuwde vrouwen dan onder gehuwde.

Bovendien kan ongehuwd samenwonen een ernstig probleem vormen voor de christelijke gemeenschap, waarschuwt het echtpaar Voss. Studies tonen aan dat mensen misschien wel praktiserend christen zijn als ze gaan samenwonen, maar dat ze een veel groter risico lopen om hun geloof te verlaten dan hun getrouwde leeftijdsgenoten. Ze bezoeken de kerk minder en lezen hun Bijbel ook niet zoveel meer.

Het is moeilijk om het tij te keren als het gaat om trouwen en samenwonen, vreest Markus. „Kinderen doen hun ouders na, ook in relaties. Steeds meer kinderen worden buiten het huwelijk geboren, het aantal eenoudergezinnen groeit. Ik kan me niet voorstellen dat dit bevorderlijk is voor een gezonde samenleving.”

Gesprek

Markus heeft twee adviezen voor christenen als het gaat om huwelijk en samenwonen. Ten eerste benadrukt hij de noodzaak om over deze onderwerpen te praten met de kinderen en jongeren. „Als we hier niet met hen over praten, nemen ze de maatschappij als voorbeeld. En de seculiere gemeenschap grijpt de kans om hen haar waarden bij te brengen”, zegt hij.

Het tweede advies: wacht niet te lang met dit gesprek. Het gesprek zou binnen religieuze gemeenschappen, kleine groepen of families moeten plaatsvinden voordat het onderwerp echt gaat spelen, benadrukt Markus. „Doe het voordat jongeren een relatie krijgen. Als ze tot over hun oren verliefd zijn, is nadenken moeilijk.” Proactieve gesprekken zouden daarom de norm moeten zijn, zegt Markus. „Laat het niet aan de maatschappij over om onze jongeren te leren over deze onderwerpen en laat jonge mensen het niet zelf uitzoeken.”