De onderdelen van de Belastingdienst die zich bezighouden met inning en betaling, komen bij elkaar duizend voltijdsbanen (fte) tekort. Specifiek voor het innen van de coronabelastingschulden is het tekort 400 fte. Bij gebrek aan capaciteit moet de fiscus keuzes maken en het nemen van dwangmaatregelen tegen wanbetalers krijgt geen prioriteit.

Het uitblijven van dwanginvordering leidt ertoe „dat de werkstroom naar de deurwaarders zal opdrogen”, zo citeert de Rekenkamer een interne notitie van de Belastingdienst uit juli 2022. Uit een ander document uit oktober 2023 blijkt dat dit ook is gebeurd.

Ondernemers kregen op grote schaal belastinguitstel in de tijd dat beperkende maatregelen tegen de coronapandemie de economische bedrijvigheid in de weg zaten. Van de in totaal 40 miljard euro waarvoor uitstel werd verleend, is het grootste deel al terugbetaald. Een bedrag van 14 miljard euro moet nog worden afgelost.

De meeste ondernemers die nog bezig zijn met afbetalen, liggen daarmee minstens op schema. Van de 8,3 miljard euro die zij nog schuldig zijn, zal naar verwachting het overgrote deel wel binnenkomen. Minder zeker is dat voor de 2,8 miljard euro die uitstaat bij ondernemers die een betalingsachterstand hebben en voor de 2,9 miljard euro bij bedrijven die nog niets hebben terugbetaald.

Zeker voor dat laatste bedrag geldt dat de Belastingdienst dat alleen nog via dwanginvordering kan innen, denkt de Rekenkamer. Dat is dus sterk afhankelijk van hoe het personeelstekort bij de fiscus zich verder ontwikkelt. Een makkelijke oplossing ziet de Rekenkamer niet, ook omdat de komende jaren een pensioneringsgolf op komst is bij de Belastingdienst.

Het ministerie van Financiën ging in de laatste grove schatting nog uit van een oninbaar bedrag van 2,5 miljard euro. Dat zou dus weleens een stuk hoger kunnen zijn. Ook wijst de Rekenkamer erop dat de geloofwaardigheid van de Belastingdienst en de naleving door burgers en bedrijven op het spel staan als actie tegen wanbetaling uitblijft.