In heel Duitsland trokken deze week tienduizenden mensen de straat op om te demonstreren tegen anti-immigratiepartij AfD. In Keulen protesteerden 30.000 mensen en ook in Potsdam, Leipzig, Hamburg en Berlijn waren grote demonstraties. EU- en regenboogvlaggen wapperden door de lucht, demonstranten maakten muziek en droegen spandoeken als: ”Nazi’s eten stiekem ook kebab”.

Vorige week werd bekend dat invloedrijke AfD-leden en prominente rechts-extremisten een plan hebben besproken om miljoenen mensen met een migratieachtergrond het land uit te zetten. Niet alleen illegale asielzoekers, ook migranten met een verblijfsvergunning en „slecht geïntegreerde burgers”.

Journalisten van platform Correctiv publiceerden een reconstructie van de vergadering, die in november werd gehouden in een hotel in Potsdam. Volgens het platform heeft de rechts-extremist Martin Sellner daar voorgesteld om 2 miljoen mensen naar een land in Noord-Afrika te deporteren. Dat raakte een snaar in Duitsland: het roept de herinnering op aan het plan van de nazi’s om 4 miljoen Europese Joden naar Madagaskar te verschepen.

De AfD, die op de tweede plek in de peilingen staat, zei dat die plannen absoluut geen partijbeleid zijn. De AfD wil alleen via legale manieren migratie aanpakken, reageerde partijleider Alice Weidel. Ze heeft haar adviseur Roland Hartwig, die bij de vergadering aanwezig was, ontslagen. Tegelijkertijd noemt ze het onderzoek van de Correctiv-journalisten „Stasi-achtige sabotagepraktijken”.

Andere politieke partijen maken zich zorgen. Ze vinden dat er een rechts-extremistische dreiging uitgaat van de AfD. Tegen tijdschrift Stern zei vicebondskanselier Robert Habeck (Groenen): „Zij willen van Duitsland een staat als Rusland maken.” De afgelopen dagen discussieerden politici over een verbod op de AfD en ook Habeck deed een duit in het zakje: „Als bewezen wordt dat de partij dit land in een fascistische staat wil veranderen, dan moet ze verboden worden, hoe sterk ze ook is.”

Minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser (SPD) zei er net zo over te denken, maar wijst erop dat een partijverbod ontzettend moeilijk te realiseren is. Het is „het laatste redmiddel in onze grondwet”. Minister van Justitie Marco Buschmann (FDP) acht de kans van slagen ook klein en waarschuwt dat een poging averechts zal werken: „Als die procedure mislukt dan is het alleen maar een publiciteitsstunt voor de AfD.”

Toch eist een grote groep Duitsers actie tegen de AfD. Meer dan een miljoen mensen tekenden de petitie ”Stop de Fascist Höcke”. Zij willen dat de burgerrechten van Björn Höcke, de leider van de partij in Thüringen en de controversieelste figuur binnen de AfD, tijdelijk worden ingetrokken. Hij zou dan voor een bepaalde tijd geen overheidsfuncties mogen bekleden en niet mogen stemmen. Omdat de petitie meer dan 50.000 keer is ondertekend moet de Bondsdag zich over dit voorstel buigen.

In de krant Tagesspiegel zeggen juridische experts dat zo’n procedure pas kans van slagen heeft als de Duitse inlichtingendienst de Thüringse AfD-afdeling als rechts-extremistisch aanmerkt. De inlichtingendienst is bezig aan een onderzoek naar die afdeling en heeft Höcke zelf al eerder als rechts-extremist geclassificeerd, maar dat is niet genoeg, aldus de experts.

Höcke maakt kans om bij verkiezingen in september de eerste AfD-premier van een Duitse deelstaat te worden. Dat leek lang onmogelijk, omdat alle andere partijen samenwerking met de AfD uitsluiten. Maar in het Oost-Duitse Thüringen is de AfD met 34 tot 36 procent van de stemmen in de peilingen nu veruit de grootste.

Ook in het nabije Saksen en Brandenburg zijn er dan verkiezingen en gaat de AfD aan kop.