Waarom blijven onder meer Nederland en Amerika Israël zo onvoorwaardelijk steunen?
Zeer bepalend in de geschiedenis van Israël zijn de gebeurtenissen van 1948 en 1967. Tot op de dag van vandaag spelen die jaartallen een rol in conflicten en vredesbesprekingen.
Rond Israël worden vaak de jaartallen 1948 en 1967 genoemd. Wat is er toen precies gebeurd?
Beide jaartallen spelen een belangrijke rol in de geschiedenis van het moderne Israël. Op 14 mei 1948 riep David Ben Goerion de onafhankelijkheid van de Joodse staat uit. Voor veel Arabieren tot op de dag van vandaag al-Naqba – de Ramp. Voor veel Joden en christenen echter een Godswonder en de vervulling van Bijbelse beloften. Vrijwel direct daarna brak de Onafhankelijkheidsoorlog uit, die Israël won.
In juni 1967 brak de Zesdaagse Oorlog uit, waarbij de Israëlische strijdkrachten binnen enkele dagen de legers van Egypte, Syrië en Jordanië enorme verliezen toebrachten. In dat conflict won Israël veel land. Zo bezette het de Sinaïwoestijn en veroverde de Oude Stad van Jeruzalem, de Westelijke Jordaanoever en de Golanhoogte.
Hoe kwamen de Joden eigenlijk aan het land dat in 1948 Israël ging heten?
Op verschillende manieren. Tijdens de eerste grote emigratiegolf van Europese Joden naar Palestina, aan het einde van de negentiende eeuw, kochten rijke Joden stukken land aan, veelal van Arabische grootgrondbezitters. Het delingsplan van de Verenigde Naties van 1947 voorzag in de toewijzing van zo’n 56 procent van het Britse mandaatgebied ten westen van de Jordaan aan de Joden. Dat plan wezen de Arabieren echter af, maar tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog van 1948 wist Israël een groot deel van dat gebied in bezit te nemen.
Vooral in 1967 voegde Israël nog aanzienlijke stukken land aan zijn grondgebied toe. Overigens gaf Israël de Sinaïwoestijn later aan Egypte terug en trok het zich in 2005 terug uit de Gazastrook.
Veel christenen leggen een verband tussen ‘1948’ en Gods beloften aan Abraham. Is dat verband wel te leggen, zeker als je weet dat er destijds veel Arabieren verdreven zijn?
De terugkeer van het Joodse volk naar het Beloofde Land is duidelijk in de Bijbel voorzegd. Velen zien daarom in de stichting van de staat Israël in 1948 een directe vervulling daarvan. Dat neemt niet weg dat er op zijn minst discussie –of zelfs afkeuring– kan zijn over de manier waarop sommige delen van het land in bezit werden genomen. Tegelijkertijd is het goed om te beseffen dat Israël ook in de jaren daarna vrijwel altijd moest reageren op agressie van buurlanden of van binnenuit en oorlogen kreeg opgedrongen.
Er wordt ook wel gezegd dat de Arabieren destijds vrijwillig verhuisden. Wat is daar van waar?
In de aanloop naar en tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog van 1948 zijn veel Arabische inwoners hun dorpen ontvlucht, die later door Israël werden bezet. Over de aanleiding voor die vlucht lopen de meningen uiteen. Deels werden zij opgeroepen door Arabische leiders om hun huizen te verlaten, deels werden zij door Israël met geweld verdreven, waarbij soms tientallen burgers de dood vonden. Palestijnen, Arabische en Israëlische revisionistische historici benadrukken vooral dat laatste. Hoe dan ook werd hiermee de basis gelegd voor het Palestijnse vluchtelingenprobleem, dat nog steeds een van de meest heikele punten in vredesbesprekingen tussen Israël en Palestijnen is.
De Joodse historicus Ilan Pappe spreekt van etnische zuivering in 1948. Zuid-Afrika gaat nu nog verder: het land verwijt Israël genocide, volkerenmoord. Heeft het daar niet een punt: er vallen toch ook duizenden burgerslachtoffers in Gaza?
De Zuid-Afrikaanse beschuldiging voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag dat Israël zich aan volkerenmoord op de Palestijnen zou schuldig maken, is totaal ongegrond. Hoewel er veel burgerslachtoffers vallen –wat Israël zoveel mogelijk probeert te voorkomen–, heeft Israël absoluut niet de intentie om het Palestijnse volk te vernietigen, maar om de militaire capaciteit van Hamas te breken en een herhaling van de gebeurtenissen van 7 oktober te voorkomen.
Waarom kan Zuid-Afrika deze zaak eigenlijk als belanghebbende voeren en hoe staat het inmiddels met het proces?
Zuid-Afrika treedt voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag op namens het Palestijnse volk, waarmee het van oudsher een historische en ideologische verbondenheid heeft.
Het land doet dat omdat het meent dat het op grond van het Genocideverdrag van 1948 de plicht heeft om genocide te stoppen of te voorkomen. Inmiddels hebben de aanklagers hun beschuldigingen vorige week geuit en heeft Israël zijn eerste verdediging gevoerd.
Het wachten is nu op een eerste uitspraak van het hof op de eis van Zuid-Afrika om een gerechtelijk bevel uit te vaardigen om de oorlog in Gaza te stoppen. Een inhoudelijk vonnis over de vraag of Israël genocide pleegt, kan nog wel enkele jaren op zich laten wachten.
Waarom blijven onder meer Nederland en Amerika Israël zo onvoorwaardelijk steunen?
Die steun is zeker niet onvoorwaardelijk. Ook de Verenigde Staten zetten Israël steeds meer onder druk om met minder geweld in de Gazastrook op te treden en meer humanitaire hulp toe te laten. Een groot deel van de wereld keert zich inmiddels zelfs openlijk tegen Israël en heeft niet of nauwelijks meer oog voor de aanleiding tot deze oorlog.
