Sinds het begin van de colleges in 2022, na de gemeenteraadsverkiezingen, zijn 56 wethouders om persoonlijke redenen afgehaakt. Dat is volgens cijfers van het Binnenlands Bestuur een verdubbeling ten opzichte van de vorige volledige collegeperiode van vier jaar. Ook waren na anderhalf jaar in het college niet eerder zoveel wethouders (41) gestopt om gezondheidsredenen.

Wethouders moet je „koesteren voor de werking van de democratie”, stelt Boomgaars. „Iedereen moet het kunnen worden, en dus moet je het werkbaar houden.” Hij doelt op de hoge druk waar wethouders mee te maken krijgen, zoals naast kantooruren ook drie of vier avonden per week werken, altijd zichtbaar zijn in de publieke ruimte - „ook in een restaurant of supermarkt” - ambities niet kunnen waarmaken door bezuinigingen en de hoge doorloop onder collega’s. „Daarbij nemen intimidatie en bedreigingen de laatste jaren toe, dat gaat ook niet in de koude kleren zitten.”

En dus moet het Rijk investeren in het „mooie en belangrijke werk”, stelt Boomgaars. Concreet betekent dat volgens de wethouder financiën in Hoorn dat er meer scholing moet komen. Zowel vooraf om aanstaande wethouders voor te bereiden, als tijdens het uitvoeren van de functie om te reflecteren, ontwikkelen en actuele kennis en vaardigheden bij te spijkeren.

Ook zou het wettelijke maximum op het aantal collegeleden geschrapt moeten worden volgens Boomgaars. Hij ziet dat in grote gemeenten de baan nu wel eens wordt opgedeeld onder twee mensen om de last te verdelen. „Die werken beiden alsnog zestig uur, maar krijgen voor de helft betaald.” Laat het besluit hoeveel mensen in een college plaatsnemen daarom over aan de gemeente zelf, zegt Boomgaars.

In een brief aan de formerende partijen brengt de Wethoudersvereniging de problemen en suggesties onder de aandacht. „Ze zullen de gemeenten en wethouders keihard nodig hebben, dus investeer in je partner”, vat de voorzitter de strekking van de oproep samen.