Het is de meest duidelijke officiële aanwijzing tot nu toe dat de gesprekken aan de formatietafel al enige tijd niet meer alleen gaan over rechtsstatelijke bezwaren tegen regeren met de PVV. Eerder bleek dit overigens ook al doordat financieel specialisten van fracties aanschoven.

Vorige week kwamen de leiders van de vier partijen en hun secondanten samen op het Hilversumse landgoed De Zwaluwenberg om onder leiding van informateur Ronald Plasterk te praten over een nieuw kabinet. Deze week zijn de gesprekken weer in Den Haag.

Na afloop van het overleg wilden de genodigden weinig kwijt. „Wij hebben gesproken over financiële vooruitzichten voor de Nederlandse economie en het advies van de Studiegroep Begrotingsruimte”, zei Knot. Die adviesgroep van ambtenaren zei in september dat een nieuw kabinet straks jaarlijks 17 miljard euro moet vrijspelen door bezuinigingen of hogere belastingen.

GL-PvdA-leider Frans Timmermans en PvdD-leider Esther Ouwehand vroegen dinsdag om een brief van Plasterk waarin hij opheldering geeft. „De onderhandelende partijen praten al over beleid zonder dat bekend is of er harde garanties zijn over de rechtsstaat. Dat was niet de afspraak”, aldus Timmermans op X.

Toen de Kamer in december debatteerde over de verkiezingsuitslag, gaf Timmermans aan het eind echter zelf aan dat hij op dit punt teleurgesteld was. Hij stelde dat noch Plasterk, noch de vier partijen bereid waren gehoor te geven aan het verzoek om eerst te debatteren „over de conclusies die zij trekken rond de rechtsstatelijkheid, voordat we aan de tweede fase toe zijn”.

Plasterk zei dinsdag dat er geen afspraken zijn geschonden. In een brief verwees hij woensdag naar de afspraak dat de Kamer uiterlijk begin februari verslag wordt uitgebracht.