Fietsend naar zijn werk; dat doet Rutte graag. Zelfs naar de koning pakt hij zijn tweewieler. Appeltje in de hand, tas aan het stuur. Altijd normaal gebleven, is wat Nederlands hoogste baas uit wil stralen. Biden heeft The Beast, Rutte een stadsfiets van Koga.

Wat dat betreft kan het verschil bijna niet groter zijn met Ruttes mogelijker opvolger. Wilders zou van zo’n fietstochtje alleen maar kunnen dromen. En mocht hij het al willen doen, dan zou er voor elk afzonderlijk ritje ruim van tevoren een vluchtplan en een risicoanalyse gemaakt moeten worden. Nee, een zwaar gepantserde auto is Wilders’ vervoermiddel. En het liefst nog een tweede wagen als back-up ook.

Toch kan schijn bedriegen, zegt beveiligingsexpert Hans Slaman. „Ik weet bijna zeker dat er ook bij Rutte beveiligers meefietsen. Alleen is dat niet zo zichtbaar.” Maar het verschil tussen Wilders en Rutte is volgens Slaman evident. „Wilders wordt constant door minstens vier mensen beveiligd. Hij heeft een heel team van risico-analisten, voorverkenners en persoonsbeveiligers om zich heen. Dat is bij Rutte niet het geval.”

Aanslag

Is de premiersbaan wel te combineren met zo’n strikt beveiligingsapparaat? Slaman denkt van wel. Overal ter wereld worden regeringsleiders immers beveiligd, denk alleen al aan de Amerikaanse president. „De echte verandering zit aan de kant van de daders”, zegt de beveiligingsexpert. Wilders is nu Kamerlid en straks misschien premier. Daarmee wordt de impact van een mogelijke aanslag een stuk groter en dus relevanter voor daders. „Zij zullen nog meer hun best doen om aanslagen op hem te beramen.”

De Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB), de club die Wilders beveiligt, kijkt in ieder geval met argusogen naar de ontwikkelingen rond het blonde Kamerlid. De dienst kampt met flinke personeelstekorten. Mocht Wilders premier worden, dan zal de beveiliging eerder toenemen dan afnemen. „Zeker als Wilders vaker naar het buitenland gaat, zal dat heel veel voorbereiding vragen. We kunnen het ons als Nederland niet veroorloven dat er iets met hem gebeurt. Dat gaat dus veel van hun capaciteit vergen.”

Verjaardag

Beveiligd worden is volgens Slaman geen pretje. „Zo iemand als Wilders deelt heel zijn privéleven met zijn beveiligers. Ze gaan mee naar verjaardagen en begrafenissen. Zitten altijd bij hem in de auto. En dat al twintig jaar. Dat is een ramp.” Beveiligingsdiensten stellen daarom heel hoge eisen aan discretie, zegt Slaman. „Je hoort als beveiliger dingen die niet voor jouw oren bestemd zijn. Dat moet in veilige handen zijn.”

Wie toch uit de school klapt kan rekenen op een rechtszaak, zo bleek in 2017. In dat jaar lekte beveiliger Faris K., die als verkenner van locaties betrokken was bij de beveiliging van Wilders, geheime informatie naar mensen in zijn omgeving. Hij kreeg zeven maanden cel opgelegd.

Om alles in goede banen te leiden, levert Wilders elke twee weken zijn agenda in bij de DKDB. Zo weet de dienst onder meer welke werkbezoeken de PVV’er aflegt, wanneer hij uit eten gaat en welke dagen hij in de Kamer is. „Wij zien alleen de directe persoonsbeveiligers van Wilders”, zegt Slaman. „Maar er zijn veel meer mensen die meewerken aan zijn veiligheid.” Hoeveel dat bij elkaar kost, is volgens de beveiligingsexpert moeilijk te zeggen. Jaarlijks zou het om enkele miljoenen gaan.

Of Wilders ooit nog zonder beveiliging kan? De PVV’er zelf denkt in ieder geval van niet, zo liet hij De Telegraaf in 2012 weten. „Tenzij ik naar Tonga verhuis en daar visser word.”