”Het begint met ambitie”. Met die bekende slogan wilde ABN AMRO de afgelopen jaren ambitieuze klanten overhalen om met deze bank zaken te doen. Voor zichzelf legde het concern de lat eveneens hoog. De bank moest in vier jaar uitgroeien tot een van de vijf grootste onder zijn branchegenoten. Als maatstaf gold het rendement voor aandeelhouders, bestaande uit dividend en koerswinst.

Bestuursvoorzitter Rijkman Groenink moest maandag tijdens de presentatie van de jaarcijfers echter erkennen een tikkeltje te ambitieus te zijn geweest. Eind vorig jaar stond zijn bank op plaats elf, ver verwijderd van de begeerde top-5.

Aan de resultaten ligt het niet. ABN AMRO maakte opnieuw een forse winststijging bekend. Exclusief bijzondere posten bleef er 3,7 miljard euro onder de streep over. Voldoende om een leuk dividendbedrag uit te keren. Probleem is echter de haperende koerswinst. Hierdoor is de Nederlandse bank niet in staat concurrenten als HSBC, Citigroup en J. P. Morgan Chase voorbij te streven.

Groenink geeft toe dat de lat te hoog lag. „Wij zijn met grotere uitdagingen geconfronteerd dan voorzien. Vlak na het bekendmaken van ons streven kwamen we in een recessie terecht. Verder hebben we de effecten van ons reorganisatieprogramma onderschat.”

De ambitie gaat de komende vier jaren niet overboord, maar de bank voegt er wel een andere doelstelling aan toe. Groenink en de zijnen gaan sturen op rendement op het eigen vermogen. Hoe hoog dit percentage moet zijn, kan de topman nog niet zeggen. Hij wil eerst uitrekenen welke gevolgen de nieuwe boekhoudregels IFRS hebben op de winstontwikkeling. Met ingang van dit jaar moeten grote bedrijven boekhouden volgens deze internationale voorschriften.

Een plaatsje bij de top-5 blijft dus het streven. Rekenregels geven de bank een steuntje in de rug. Door de meetperiode een jaar op te schuiven, staat ABN AMRO aan het begin van dit jaar ineens op de zesde plaats. Tegen een dergelijke sprong kan geen resultaatverbetering op.

Ondertussen blijft het concern zoeken naar de juiste afzetmarkt. De groep van middelgrote klanten blijkt nu de meest geschikte vijver om in te vissen. In de woorden van Groenink: „In de middenmarkt kunnen we de meeste waarde toevoegen.” Andersom brengen deze doelgroepen ook het meeste geld in het laatje, maar dat vertelt de topman er niet bij.

Onder de middenmarkt verstaat de bestuursvoorzitter zowel particuliere als zakelijke klanten die niet alleen een betaalrekening hebben, maar ook beleggen, sparen en lenen. In de praktijk betekent dit dat de bank vooral bemiddelde particulieren en middelgrote bedrijven met open armen ontvangt.

De bank neemt geen afscheid van klanten die buiten deze doelgroep vallen, benadrukt Groenink. De particuliere massamarkt zorgt ervoor dat eenvoudige betaalprocessen rendabel blijven. Grote bedrijven dwingen op hun beurt ABN AMRO om met nieuwe producten te komen.

Om te groeien kijkt Groenink ook om zich heen, op zoek naar geschikte partners om over te nemen. De vraag dringt zich echter op of ABN AMRO niet zelf verandert in een mooie bruid. Door de reorganisaties van de afgelopen jaren is een slanke organisatie ontstaan. Veel overbodige kosten sneed het bedrijf weg. Enkele weken geleden deden geruchten de ronde dat Royal Bank of Scotland belangstelling zou hebben.

Groenink sluit een overname niet uit. „We willen ons lot zo veel mogelijk in eigen handen houden. Als een andere partij de aandeelhouders echter een goede premie aanbiedt, moeten wij zo’n bod serieus overwegen.”

Zo ver is het nog niet, ABN AMRO gaat voorlopig zelfstandig verder. De huidige slogan ”Het begint met ambitie” moet plaatsmaken voor ”Making more possible”, met de Nederlandse variant ”Meer mogelijk maken”. Een sobere, ingetogen maar ook ongelooflijk krachtige kreet, aldus Groenink.

Beleggers stonden maandag niet te juichen na deze wervende woorden van Groenink. Ze lieten daarmee zien weinig vertrouwen te hebben in de plannen van ABN AMRO. De koers daalde op een positief gestemde beurs.

Als koerswinsten uitblijven, kunnen aandeelhouders tevergeefs wachten op meer rendement. En daarmee blijft een top-5-positie voorlopig ver buiten beeld.