„Dit is niet in de geest van de boekenbeurs of in de geest van democratie”, zegt Mohamed Said Sayed, adjunct-directeur van het centrum voor politiek en strategisch onderzoek al-Ahram. Sayed is oud-lid van het organiserende comité van de Caïro International Book Fair. Hij zou het woord voeren op de twee weken durende beurs, waar ongeveer zeventig uitgeverijen van Arabische en buitenlandse boeken van uiteenlopende signatuur -van kunstboeken en romans tot politieke pamfletten- zijn vertegenwoordigd. Maar het ministerie van Cultuur schrapte zijn spreekbeurt nadat hij steun had betuigd aan eisen voor grondwetshervormingen op een bijeenkomst waar ook president Hosni Mubarak aanwezig was. De hervormers willen voorkomen dat Mubarak voor de vijfde maal een zesjarige termijn als president in de wacht sleept.

Eind januari pakte de politie drie actievoerders op die op de beurs pamfletten uitdeelden waarop werd opgeroepen tot een protest tegen de mogelijke herverkiezing van Mubarak of de opvolging door diens 41-jarige zoon Gamal. De drie arrestanten, de Egyptische advocate Marwa Farouk, de journalist Ibrahim al-Sahari en de Brits-Saudische student Bahu Bakhs, werden beschuldigd van opruiing. Farouk en Bakhs kwamen zondag vrij, maar al-Sahari zat gisteren nog vast. Morgen wordt over vrijlating of verlenging van zijn hechtenis beslist.

Farouk zegt dat haar arrestatie haar „een gevoel van vernedering” heeft gegeven. „De rol van de boekenbeurs is nieuwe ideeën te verspreiden, maar dit gebeurt niet door de overheidscontrole”, zegt zij. „Het is een evenement van de regering geworden waar de problemen van het land niet ter discussie mogen worden gesteld.”

Op 29 januari nam de politie in totaal veertig exemplaren in beslag van drie boeken die waren gepubliceerd door het Socialistische Studiecentrum, een linkse organisatie die ijvert voor politieke hervormingen. „De inbeslagname van de boeken is een ramp, maar de grootste ramp is dat de president de afgelopen 24 jaar aan de macht is geweest”, zegt Mohamed Hesham, de 47-jarige uitgever van de boeken.

Volgens een medewerker van het studiecentrum, Yehia Fekry, geven de arrestaties en de inbeslagnames een indicatie van de sociale crisis waarin Egypte verkeert. „Eerder konden we symposia en lezingen op de boekenbeurs bijwonen, maar dit jaar zijn ik en veel anderen niet gegaan, omdat het een militair kamp is geworden waar de autoriteiten mensen arresteren en verhinderen dat veel boeken worden verkocht.”

Regeringsmedewerkers en organisatoren van de beurs weigerden te reageren op herhaalde verzoeken om commentaar.