Kerk & religie

Voet naast psalmdichter ook insectenkenner

Naast berijmer van 82 psalmen, die in 1773 in het psalmboek terecht zijn gekomen, was Johannes Eusebius Voet ook arts, belastingambtenaar, luitenant van de burgerwacht en insectenkundige (entomoloog).

Aad Alblas
18 November 2023 20:31Gewijzigd op 20 November 2023 10:00
Historicus Kees Klok sprak zaterdag in Dordrecht over het leven van een van de dichters van de psalmberijming van 1773, Johannes Eusebius Voet. beeld Aad Alblas
Historicus Kees Klok sprak zaterdag in Dordrecht over het leven van een van de dichters van de psalmberijming van 1773, Johannes Eusebius Voet. beeld Aad Alblas

Zaterdag lichtte historicus Kees Klop in de Augustijnenkerk te Dordrecht het doopceel van de Dordtenaar Johannes Eusebius Voet (1706-1778). Voets vader Carel Burchat was kunstschilder aan het hof van de hertog van Portland. „We gaan ervan uit de jonge Voet opgroeide in een welgesteld gezin”, aldus Klok.

Voet studeert aan de Latijnse School in Dordrecht, het huidige Johan de Wittgymnasium. Klok: „Voor zijn leraren heette hij Janus Voet.” Daarna studeert hij aan het Atheneum Illustre in Deventer, vervolgens geneeskunde in Leiden. Daar promoveert hij in 1725 op een proefschrift over neusinfecties. Kort daarna vestigt hij zich in Dordrecht als arts in een pand aan de Voorstraat, in de omgeving van de Augustijnenkerk. Hier huwt hij met Sara Outshoorn. Ze krijgen veertien kinderen, de vijftiende overlijdt. Voet hertrouwt met Elisabeth Ghijben, een zus van de Dordtse dichteres Klara Ghijben. Klara schreef vooral traditionele huwelijks-,lof- en lijkdichten. Die werden in 1756 uitgegeven door haar weduwnaar Johannes Badon.

Johannes Eusebius Voet ligt met zijn beide vouwen begraven in de uit 1175 daterende Nieuwkerk in Dordrecht, toen de Sint Nicolaaskerk geheten. De kerk diende na de sluiting in 1960 onder meer als opslagplaats, supermarkt en een leverancier van keukeninrichtingen.

Gematigd

Johannes Eusebius Voet was volgens Klok een gematigd protestant. „Hij werd vooral bekend door zijn religieus getinte ”Stichtelyke gedichten en gezangen” en tweedelige ”Stichtelyke gedichten”. „Zijn gedichten worden in die tijd gewaardeerd, hoewel hij nooit theologie heeft gestudeerd.”

In de loop van 1762 verschijnt een proeve van een nieuwe berijming van de psalmen 1 tot en met 41, waarin Voet nauw heeft samengewerkt met de Amsterdamse predikant Rutger Schutte, waarmee hij in Dordrecht vriendschap had gesloten.

Wat minder bekend is dat Johannes Eusebius Voet speciaal geïnteresseerd was in insecten. Kees Klok toont beelden van het torrenboek van Voet uit 1769.Volgens Klok een ware torrencatalogus ”Catalogus systematicus Coleopterrorum” waarin hij in drie talen zevenhonderd verschillende torren beschrijft.

Meer over
Psalmberijmingen

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer