Kerk & religieoude schrijvers

Uitgever Zweer de Bruin van jarige prekenserie ”Overjarig koren”: Ik ben een liefhebber van de oudvaders

Elke maand ploft er bij 300 abonnees een preek uit de serie ”Overjarig koren” op de mat. Uitgezocht door Betuwenaar Zweer de Bruin (67) uit zijn boekenkast met oude schrijvers. Dit jaar bestaat de serie een eeuw. „Voor sommige mensen is Overjarig koren een verzamelobject.”

15 November 2023 16:35Gewijzigd op 16 November 2023 16:29
Uitgever Zweer de Bruin van Overjarig koren. beeld RD, Anton Dommerholt
Uitgever Zweer de Bruin van Overjarig koren. beeld RD, Anton Dommerholt

De naam Overjarig koren –de term betekent: de oogst van een eerder jaar– wijst erop dat de serie alleen preken uitgeeft van predikanten die niet meer leven.

Rutgerus van Mazijk (1887-1964) uit Rotterdam, later predikant in de Gereformeerde Kerken, begon in 1923 met het maandelijks uitgeven van een preek. In het begin waren dit vooral preken van de Engelse baptistenpredikant J.C. Philpot (1802-1869), later werden het allerlei Engelse en Nederlandse theologen tussen 1500 en 1900. Te denken valt aan Thomas Boston, Stephen Charnock, Hermann Friedrich Kohlbrugge en Theodorus van der Groe.

De eerste editie l. van Overjarig koren uit 1923: een preek van ds. J.C. Philpot over Hosea 2:13-14. beeld RD, Anton Dommerholt

Na twaalf jaar ging uitgeverij Romijn & Van der Hoff uit Gorinchem verder met de uitgave en verspreiding. In 2001 ging deze failliet en nam De Bruin, eigenaar van uitgeverij De Schatkamer uit Rumpt, de serie over. De huidige jaargang is de 98e: vanwege de oorlog en de nasleep daarvan verscheen de serie niet van begin 1943 tot mei 1946.

Waarom nam u Overjarig koren in 2001 over?

De Bruin: „Een uitgever tipte dat het financieel slecht ging met Romijn & Van der Hoff. Hij was bang dat de serie stopte. Vanwege de binding met de inhoud van de preken nam ik die over. Ik ben een liefhebber van de oudvaders; Engelse of Nederlandse, dat maakt niet zoveel uit.

Wat precies mijn bedoeling is, weet ik niet. De serie zóú gebruikt kunnen worden door de Heere. Ze hebben mij altijd gezegd: „Je moet doen wat je hand vindt om te doen.” Dat probeer ik in alle eenvoudigheid als uitgever. Het gaat er niet om wat te verdienen. Uiteraard moet je kunnen leven, maar mijn doel is om de inhoud van de preken te verbreiden.”

U kiest de preken zelf uit?

„Ja. Ik heb een bibliotheek aan oudvaders en zoek daarin naar zeldzame preken, die ook niet eerder in onze serie stonden.

We hertalen oud-Nederlands naar de hedendaagse spelling. Dat stellen mensen op prijs. Maar dat doen we wel beperkt, we maken er geen nieuwe preek van. We vervangen oude woorden, veranderen de zinsbouw en knippen zinnen in tweeën. Voorheen zette J.A. Bunt uit Rhenen oude preken over in moderne spelling. Hij kan dat niet meer. Voor Engelse preken heb ik Ruben Bolier als vertaler.

19842076.JPG
Recente edities van Overjarig koren. beeld RD, Anton Dommerholt

Preken die al in toegankelijk Nederlands in een boek verschenen zijn, komen niet in de serie. Van Abraham Hellenbroek bijvoorbeeld; nu Stichting Gereformeerd Erfgoed die gaat uitgeven, heeft het voor mij geen zin meer ze nog te drukken.”

De serie bevat zowel preken van de Engelse bisschop J.C. Ryle als van ds. E. Fransen, predikant van de Gereformeerde Kerken onder het Kruis. U kiest voor verscheidenheid?

„Die is er nu eenmaal. Die verscheidenheid was er vroeger ook, en die probeer ik recht te doen. Er is door de jaren heen niet echt een verandering geweest in de keuze van auteurs.”

Wie vormen de doelgroep van uw serie?

„Ik vind het altijd moeilijk om over links en rechts te spreken, maar we moeten toch denken aan het behoudende deel van de gereformeerde gezindte. Een aantal abonnees werd bij de oudvaders grootgebracht, maar ik weet niet of ze allemaal vooral in oudvaders geïnteresseerd zijn.

19842074.JPG
Zweer de Bruin in zijn magazijn in Rumpt. beeld RD, Anton Dommerholt

Sporadisch krijg ik inhoudelijke reacties. Regelmatig hoor ik dat preken in de kerkdiensten gelezen worden. Voor sommige mensen is Overjarig koren een verzamelobject geworden. Die bellen naar mij om ontbrekende nummers in hun verzameling.”

Hoeveel abonnees telt Overjarig koren?

„Nu nog maar zo’n 300, en ja, daar zitten ook jonge mensen bij. Het loopt wel terug, hoor. In 2001 hadden we 1200 abonnees. Ik heb geen idee hoe dat komt. De kosten –18,95 euro per jaar inclusief porto– kunnen de drempel niet zijn. Het lezen op zich neemt af; ook de oplagen van theologieboeken worden steeds kleiner. En aan de andere kant verschijnt er ook zo verschrikkelijk veel.

Ik heb weleens gedacht aan overgaan op digitaal verspreiden, maar ja, of dat nu echt een verbetering is? Geef mij maar gewoon een boek in handen.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer