Bijna overal in Nederland is het stroomnet vol. Dat zorgt voor overbelasting op drukke momenten en maakt de energietransitie moeilijker. Netbeheerders investeren komende jaren miljarden om de problemen te verminderen door het net uit te breiden en te verzwaren. Hoogleraar energie-economie Machiel Mulder van de Rijksuniversiteit Groningen en hoogleraar energietechnologie David Smeulders van de TU Eindhoven zien dit als een van de oplossingen tegen de problemen op het net.

Mulder vindt ook dat mensen en bedrijven die het stroomnet extra belasten met bijvoorbeeld een elektrische auto het stroomnet efficiënter moeten kunnen gebruiken met een ander soort energiecontract. „Regel dat partijen iets minder hoeven te betalen voor gebruik en in ruil daarvoor geen toegang tot het netwerk hebben als het overbelast dreigt te raken. Dan zul je zien dat veel partijen bereid zijn om dat te doen en dat geeft veel ruimte op het net.” Hij benadrukt dat mensen ook buiten piekmomenten bijvoorbeeld hun elektrische auto op kunnen laden.

Het volle stroomnet maakt de energietransitie „ontzettend moeilijk”, zegt Mulder verder. „De transitie vereist dat we meer elektriciteit gebruiken voor warmtepompen en zonneparken. Het is belangrijk om bottlenecks zo snel mogelijk op te lossen.”

Smeulders pleit onder meer voor contracten waarbij consumenten met zonnepanelen moeten betalen om stroom terug te leveren op piekmomenten. „Mensen kunnen dan het net ontlasten door hun eigen elektriciteit te verbruiken. Dan help je al een klein handje mee.” Daarbij stelt hij dat slechts 30 procent van de zonnepanelen die consumenten hebben, direct wordt gebruikt voor hun eigen energiebehoefte.

Dit voorstel moet in de plaats komen van de salderingsregeling die het kabinet vanaf 2025 af wil bouwen, vindt Smeulders. Met die regeling krijgen mensen met zonnepanelen relatief veel geld terug voor de stroom die ze leveren. Verder moet een nieuw kabinet wat Smeulders betreft een planbureau oprichten voor de energietransitie. Die organisatie moet met een uitgebreid plan komen waarin zoal staat hoeveel Nederland moet investeren in windparken op zee en wat bij harde wind moet gebeuren met teveel opgewekte stroom.