Wat kan een werknemer doen als hij zich op de werkvloer onveilig voelt vanwege zijn Israël-standpunt?
Sinds het uitbreken van de oorlog in Israël heeft Gijsbert het lastig op zijn werk. Hij heeft de actie van Israël verdedigd maar mijdt het onderwerp inmiddels. De sfeer tussen hem en collega’s is gespannen.
Als enige christen op zijn werk voerde Gijsbert met veel van zijn islamitische collega’s gesprekken over zijn en hun levensovertuigingen. Soms gingen die gesprekken ook over Israël. Dat leidde tot boeiende discussies over de status van dat land, wie er nu recht heeft op Jeruzalem en in hoeverre de Bijbel en de Koran daar een doorslaggevende stem in hebben.
Na 7 oktober veranderde het karakter van die gesprekken. Enkele collega’s vonden de acties van Hamas weliswaar verschrikkelijk, maar hoe langer Gaza door de Israëliërs werd gebombardeerd, hoe gespannener de sfeer werd: vooral burgers zijn hier toch de dupe van?
Er ontstond bij een aantal collega’s vooral veel onbegrip toen Gijsbert de acties van Israël zelfverdediging noemde. Zij eisten dat hij die opmerking zou terugnemen. Toen Gijsbert dat niet wilde, namen de spanningen op de werkvloer aanmerkelijk toe. Enkele collega’s negeren hem opzichtig, sommigen lachen hem uit, en af en toe wordt hij uitgescholden. Gijsbert voelt zich inmiddels niet meer veilig op zijn werk. Wat kan hij doen, en onder wiens verantwoordelijkheid valt zijn veiligheid en welbevinden?
Vooropgesteld: medewerkers dienen zich op hun werk veilig te kunnen voelen, ook als het gaat om hun identiteit of hun mening. Waar dit in het gedrang komt, is er sprake van psychologische onveiligheid.
Van het werk mag geen negatieve invloed uitgaan op het welzijn van een werknemer. En daar is de werkgever verantwoordelijk voor. De Arbowet verplicht de werkgever om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Bij de werkgever ligt de volledige eindverantwoordelijkheid als het gaat om het tegengaan van ongewenst gedrag en het bevorderen van veiligheid. Dat betekent ook dat op het moment dat Gijsbert de gespannen situatie met zijn leidinggevende of werkgever bespreekt, niets doen voor de werkgever absoluut geen optie meer is.
Betekent dit dat de werkgever van Gijsbert partij moet kiezen in het conflict? Nee, dat is niet aan de orde. Hij hoeft niet de kant van Gijsbert te kiezen en hij mag zelfs een heel ander standpunt hebben. Maar de werkgever zal wel het maximale moeten doen om ervoor te zorgen dat de spanningen afnemen, ongewenst gedrag stopt en Gijsbert zich weer veilig gaat voelen.
Het voorgaande impliceert wel dat Gijsbert als hij er met zijn collega’s niet meer uitkomt en de spanningen blijven of zelfs erger worden, dit gaat bespreken met zijn leidinggevende of zijn werkgever. En dat kan heel moeilijk zijn, misschien zelfs eng, zeker als er geen vertrouwenspersoon is met wie Gijsbert eerst om tafel kan zitten. Of misschien twijfelt hij wel: is dit wel iets om met de werkgever te bespreken? Weet dan vooral dat de wet de werkgever verplicht om een melding over onveiligheid altijd serieus te nemen, wat de oorzaak van die melding ook is.
De auteur is coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid bij de RMU.
