Het Israëlische leger is een volksleger, geen beroepsleger. Met uitzondering van een paar bevolkingsgroepen (onder andere Israëlische Arabieren en ultra-orthodoxen) moet namelijk iedereen –jongens én meiden– een aantal jaren dienst doen. Israëlische tieners tobben over de vraag welke legereenheid bij hen past. Een belangrijke keuze, want op vrijwel ieder sollicitatiegesprek in je latere leven wordt gevraagd naar je dienstplichttijd.

Momenteel zijn er 173.000 actieve militairen, deels dienstplichtigen en deels de over hen gestelde beroepsmilitairen. Dat is geen enorm hoog aantal, maar afgezet tegen de kleine bevolking is het zeker significant. Daarbij heeft Israël zo’n 465.000 goed opgeleide reservisten paraat staan. Jaarlijks worden reservisten opgeroepen voor een opfriscursus, die soms wel een maand duurt. We brengen dus heel wat dagen door in de invloedssfeer van het leger, maar de verbinding gaat dieper.

De oorlogen in het verleden hebben uitgewezen dat het letterlijk gaat om bescherming van eigen lijf en huis. Iedereen wíl daarom ook dienst doen, en precies om diezelfde reden mobiliseren reservisten zonder morren. Ook qua collectieve beleving werkt het leger verbindend: iedereen heeft op dezelfde stretcher gelegen, iedereen stond voor vergelijkbare uitdagingen, iedereen kent iemand die gesneuveld is, iedereen weet hoe het voelt als een geliefde aan het front staat.

Dit iedereen-kent-iedereengevoel bereikt een climax in oorlogstijd. Er wordt bijzonder intens meegeleefd. Iedereen weet: vandaag jouw zoon, morgen die van mij. Een uitstekende illustratie van die intensiteit is het verhaal van Gilad Shalit, de Israëlische soldaat die vijf jaar lang door Hamas gegijzeld werd. Dat hij toevallig soldaat was, was minder relevant. Hij was allereerst onze zoon. De collectieve drang om hem terug te halen was zo groot, dat Israël uiteindelijk toestemde om 1000 terroristen vrij te laten in ruil. Of het juist was, wordt nog altijd heftig bediscussieerd. Zeker omdat een aantal kopstukken dat destijds vrijkwam, nu betrokken was bij de aanslagen van 7 oktober.

We zijn nerveus, zitten op het puntje van onze stoel. Aan het nieuws gekluisterd. Sturen ondersteunende berichtjes. Bidden en wachten – intens verbonden.

Onze correspondente in Israël, Jeannette Gabay-Schoonderwoerd, houdt een dagboek bij vanuit haar woonplaats Afik, in het noorden van Israël. Deel 11.