Viroloog Ab Osterhaus zou alle ongevaccineerden wel op een eiland willen zetten, zei hij op 26 oktober 2021 in het tv-programma Op1. Van den Brink ziet het fragmentje nog geregeld langskomen op sociale media. „Dat Osterhaus dit bij jou in de uitzending mocht zeggen”, krijgt hij dan te horen. „Osterhaus wilde dat niet echt en ik heb onmiddellijk in die uitzending gezegd dat dat niet zou gaan gebeuren. Maar dat hebben veel mensen dan niet meegekregen.”

Feit is dat er nog steeds heel veel onvrede heerst, stelt de journalist. „De rol van de media in de pandemie houdt mensen tot op de dag van vandaag ontzettend bezig. Voor hen is dit heel fundamenteel. Er is echt iets kapot is gegaan.” Het zette Van den Brink aan het denken: zou het niet goed zijn om eens terug te blikken op mijn eigen rol, op hoe wij journalisten het gedaan hebben?

Hoe gaat u dit onderzoeken?

„Dat is best ingewikkeld. Ik had graag gezien dat bijvoorbeeld een universiteit hierin zou duiken of een methode zou ontwikkelen. Ik heb ervoor gekozen langs te gaan bij een aantal critici van het coronabeleid: opiniemaker Maurice de Hond, schrijfster Marianne Zwagerman, hoogleraar Ronald Meester en presentator Jort Kelder. Deze mensen bevraag ik op hun bezwaren en ik kijk wat ik daarvan kan leren.” Eind november is het resultaat te zien in het programma ”Dit is de kwestie”.

Zijn er nu al dingen waar u geen goed gevoel over hebt?

„We zijn veel in gesprek geweest met virologen. Maar de vraag die ik mezelf stel is: hebben we wel voldoende mensen vanuit andere disciplines aan tafel gehad? Ik wilde geen desinformatie verspreiden, dat was een harde grens. Daar heb ik vrij scherp op gelet, scherper nog dan voor corona. De pandemie ging immers over leven en dood. Iemand als Willem Engel van Viruswaarheid en FVD-leider Thierry Baudet zeiden zoveel wat niet klopte. Toch hebben we geprobeerd te luisteren naar alternatieve stemmen, zoals Maurice de Hond, Ira Helsloot en ongevaccineerden. De vraag is of dat genoeg is geweest.

Punt is dat we in coronatijd vaak niet wisten wat goede informatie en wat desinformatie was. Viroloog Marion Koopmans, met wie ik een podcast maakte, had altijd nuances in haar verhaal: „Ik vermoed dit”, „het zou kunnen dat”, „ik weet niet zeker of”. Mensen die heel stellig zijn, weten kennelijk precies hoe het zit. Dat voedde bij mij al snel het wantrouwen. Wellicht heb ik daardoor ook te weinig kritische mensen aan het woord gelaten die wel verstandige dingen zeiden.”

Hoe spannend is het om uw eigen functioneren te onderzoeken voor een uitzending?

„Best spannend. Ik merk veel woede in de samenleving over journalistieke keuzes. Zoveel dat ik niet de illusie heb dat ik die kloof ga overbruggen. Mensen zijn soms zo boos en teleurgesteld dat ze me helemaal niet meer vertrouwen. Sommigen wilden ook absoluut niet met me praten.”

Wat wilt u bereiken met dit zelfonderzoek?

„Een soort handreiking doen: ik wil in gesprek gaan, weten wat er is misgegaan. En ook verantwoording van mijn werkwijze afleggen door uit te leggen hoe de journalistiek werkt. Het gaat me er niet om wie op welk moment precies gelijk had. Ook ben ik benieuwd of de kloof nog is te dichten tussen familieleden die verschillende opvattingen hadden in coronatijd.”

Welke verwachting hebt u van het project?

„Mijn zoektocht is echt nog gaande, maar ik sluit niet uit dat de balans anders had gemogen en dat we meer mensen aan het woord hadden moeten laten die anders in het debat stonden. Ook hoop ik dat mensen begrijpen dat ik niet met de overheid onder één hoedje heb gespeeld en dat ze snappen waarom ik heb bepaalde keuzes heb gemaakt. Als ik 10 procent van de mensen die het vertrouwen zijn kwijtgeraakt kan terugwinnen, zou dat fantastisch zijn.”